ર્મહઃ પરમમસ્તુ નઃ સહજમુદ્વિલાસં સદા .
યદેકરસમુલ્લસલ્લવણખિલ્યલીલાયિતમ્ ..૧૪..
ભાવાર્થ : — યહાઁ આત્માકી અનુભૂતિકો હી જ્ઞાનકી અનુભૂતિ કહા ગયા હૈ . અજ્ઞાનીજન જ્ઞેયોંમેં હી — ઇન્દ્રિયજ્ઞાનકે વિષયોંમેં હી — લુબ્ધ હો રહે હૈં; વે ઇન્દ્રિયજ્ઞાનકે વિષયોંસે અનેકાકાર હુએ જ્ઞાનકો હી જ્ઞેયમાત્ર આસ્વાદન કરતે હૈં, પરન્તુ જ્ઞેયોંસે ભિન્ન જ્ઞાનમાત્રકા આસ્વાદન નહીં કરતે . ઔર જો જ્ઞાની હૈં, જ્ઞેયોંમેં આસક્ત નહીં હૈં વે જ્ઞેયોંસે ભિન્ન એકાકાર જ્ઞાનકા હી આસ્વાદ લેતે હૈં, — જૈસે શાકોંસે ભિન્ન નમકકી ડલીકા ક્ષારમાત્ર સ્વાદ આતા હૈ, ઉસીપ્રકાર આસ્વાદ લેતે હૈં, ક્યોંકિ જો જ્ઞાન હૈ સો આત્મા હૈ ઔર જો આત્મા હૈ સો જ્ઞાન હૈ . ઇસપ્રકાર ગુણગુણીકી અભેદ દૃષ્ટિમેં આનેવાલા સર્વ પરદ્રવ્યોંસે ભિન્ન, અપની પર્યાયોંમેં એકરૂપ, નિશ્ચલ, અપને ગુણોંમેં એકરૂપ, પરનિમિત્તસે ઉત્પન્ન હુએ ભાવોંસે ભિન્ન અપને સ્વરૂપકા અનુભવ, જ્ઞાનકા અનુભવ હૈ; ઔર યહ અનુભવન ભાવશ્રુતજ્ઞાનરૂપ જિનશાસનકા અનુભવન હૈ . શુદ્ધનયસે ઇસમેં કોઈ ભેદ નહીં હૈ ..૧૫..
અબ, ઇસી અર્થકા કલશરૂપ કાવ્ય કહતે હૈં : —
શ્લોકાર્થ : — આચાર્ય કહતે હૈં કિ [પરમમ્ મહઃ નઃ અસ્તુ ] હમેં વહ ઉત્કૃષ્ટ તેજ -પ્રકાશ પ્રાપ્ત હો [યત્ સકલકાલમ્ ચિદ્-ઉચ્છલન-નિર્ભરં ] કિ જો તેજ સદાકાલ ચૈતન્યકે પરિણમનસે પરિપૂર્ણ હૈ, [ઉલ્લસત્-લવણ-ખિલ્ય-લીલાયિતમ્ ] જૈસે નમકકી ડલી એક ક્ષારરસકી લીલાકા આલમ્બન કરતી હૈ, ઉસીપ્રકાર જો તેજ [એક-રસમ્ આલમ્બતે ] એક જ્ઞાનરસસ્વરૂપકા આલમ્બન કરતા હૈ; [અખણ્ડિતમ્ ] જો તેજ અખણ્ડિત હૈ — જો જ્ઞેયોંકે આકારરૂપ ખણ્ડિત નહીં હોતા, [અનાકુલં ] જો અનાકુલ હૈ — જિસમેં કર્મોંકે નિમિત્તસે હોનેવાલે રાગાદિસે ઉત્પન્ન આકુલતા નહીં હૈ, [અનન્તમ્ અન્તઃ બહિઃ જ્વલત્ ] જો અવિનાશીરૂપસે અન્તરઙ્ગમેં ઔર બાહરમેં પ્રગટ દૈદીપ્યમાન હૈ — જાનનેમેં આત્મા હૈ, [સહજમ્ ] જો સ્વભાવસે હુઆ હૈ — જિસે કિસીને નહીં રચા ઔર [સદા ઉદ્વિલાસં ] સદા જિસકા વિલાસ ઉદયરૂપ હૈ — જો એકરૂપ પ્રતિભાસમાન હૈ .