Samaysar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 35.

< Previous Page   Next Page >


Page 75 of 642
PDF/HTML Page 108 of 675

 

kahānajainaśāstramālā ]
pūrvaraṁg
75
na punaranya ityātmani niścitya pratyākhyānasamaye pratyākhyeyopādhimātrapravartitakartr̥tvavyapadeśatve‘pi
paramārthenāvyapadeśyajñānasvabhāvādapracyavanāt
pratyākhyānaṁ jñānamevetyanubhavanīyam .

ath jñātuḥ pratyākhyāne ko dr̥ṣṭānta ityat āh jah ṇām ko vi puriso paradavvamiṇaṁ ti jāṇiduṁ cayadi .

tah savve parabhāve ṇāūṇ vimuṁcade ṇāṇī ..35..
yathā nām ko‘pi puruṣaḥ paradravyamidamiti jñātvā tyajati .
tathā sarvān parabhāvān jñātvā vimuñcati jñānī ..35..

yathā hi kaścitpuruṣaḥ sambhrāntyā rajakātparakīyaṁ cīvaramādāyātmīyapratipattyā paridhāy rahit hai, kyoṁki jñānasvabhāvase svayaṁ chūṭā nahīṁ hai, isalie pratyākhyān jñān hī haiaisā anubhav karanā cāhie .

bhāvārtha :ātmāko parabhāvake tyāgakā kartr̥tva hai vah nāmamātra hai . vah svayaṁ to jñānasvabhāv hai . paradravyako par jānā, aur phi ra parabhāvakā grahaṇ na karanā vahī tyāg hai . isaprakār, sthir huā jñān hī pratyākhyān hai, jñānake atirikta koī dūsarā bhāv nahīṁ hai ..34..

ab yahān̐ yah praśna hotā hai ki jñātākā pratyākhyān jñān hī kahā hai, to usakā dr̥ṣṭānta kyā hai ? usake uttarameṁ dr̥ṣṭānta-dārṣṭāntarūp gāthā kahate haiṁ :

ye aur kā hai jānakar paradravyako ko nar taje,
tyoṁ aurake haiṁ jānakar parabhāv jñānī parityaje
..35..

gāthārtha :[yathā nām ] jaise lokameṁ [kaḥ api puruṣaḥ ] koī puruṣ [paradravyam idam iti jñātvā ] paravastuko ‘yah paravastu hai’ aisā jāne to aisā jānakar [tyajati ] paravastukā tyāg karatā hai, [tathā ] usīprakār [jñānī ] jñānī puruṣ [sarvān ] samasta [parabhāvān ] paradravyoṁke bhāvoṁko [jñātvā ] ‘yah parabhāv hai’ aisā jānakar [vimuñcati ] unako choṛ detā hai .

ṭīkā :jisaprakārkoī puruṣ dhobīke gharase bhramavaś dūsarekā vastra lākar, use apanā samajhakar orḥakar so rahā hai aur apane āp hī ajñānī (yah vastra dūsarekā hai aise jñānase rahit) ho rahā hai; (kintu) jab dūsarā vyakti us vastrakā chor (pallā) pakaṛakar khīṁcatā