yahān̐ itanā viśeṣ samajhanā cāhie ki jo nay hai so śrutapramāṇakā aṁś hai, isaliye śuddhanay bhī śrutapramāṇakā hī aṁś huā . śrutapramāṇ parokṣa pramāṇ hai, kyoṁki vastuko sarvajñake āgamake vacanase jānā hai; isaliye yah śuddhanay sarva dravyoṁse bhinna, ātmākī sarva paryāyoṁmeṁ vyāpta, pūrṇa caitanya kevalajñānarūp — sarva lokālokako jānanevāle, asādhāraṇ caitanyadharmako parokṣa dikhātā hai . yah vyavahārī chadmastha jīv āgamako pramāṇ karake śuddhanayase dikhāye gaye pūrṇa ātmākā śraddhān kare so vah śraddhān niścay samyagdarśan hai . jab tak keval vyavahāranayake viṣayabhūt jīvādik bhedarūp tattvoṁkā hī śraddhān rahatā hai tab tak niścay samyagdarśan nahīṁ hotā . isaliye ācārya kahate haiṁ ki is navatattvoṁkī saṁtati (paripāṭī) ko choṛakar śuddhanayake viṣayabhūt ek ātmā hī hameṁ prāpta ho; ham dūsarā kuch nahīṁ cāhate . yah vītarāg avasthākī prārthanā hai, koī nayapakṣa nahīṁ hai . yadi sarvathā nayoṁkā pakṣapāt hī huā ka re to mithyātva hī hai .
yahān̐ koī praśna karatā hai ki — ātmā caitanya hai, mātra itanā hī anubhavameṁ āye to itanī śraddhā samyagdarśan hai yā nahīṁ ? usakā samādhān yah hai : — nāstikoṁko choṛakar sabhī matavāle ātmāko caitanyamātra mānate haiṁ; yadi itanī hī śraddhāko samyagdarśan kahā jāye to sabako samyaktva siddha ho jāyagā . isaliye sarvajñakī vāṇīmeṁ jaisā pūrṇa ātmākā svarūp kahā hai vaisā śraddhān honese hī niścay samyaktva hotā hai, aisā samajhanā cāhie .6.
ab, ṭīkākār – ācārya nimnalikhit ślokameṁ yah kahate haiṁ ki — ‘tatpaścāt śuddhanayake ādhīn, sarva dravyoṁse bhinna, ātmajyoti pragaṭ ho jātī hai’ : —
ślokārtha : — [ataḥ ] tatpaścāt [śuddhanay-āyattaṁ ] śuddhanayake ādhīn [pratyag- jyotiḥ ] jo bhinna ātmajyoti hai [tat ] vah [cakāsti ] pragaṭ hotī hai [yad ] ki jo [nav-tattva-gatatve api ] navatattvoṁmeṁ prāpta hone par bhī [ekatvaṁ ] apane ekatvako [na muṁcati ] nahīṁ choṛatī .
bhāvārtha : — navatattvoṁmeṁ prāpta huā ātmā anekarūp dikhāī detā hai; yadi usakā bhinna svarūp vicār kiyā jāye to vah apanī caitanyacamatkāramātra jyotiko nahīṁ choṛatā .7.
30