Samaysar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Kalash: 5.

< Previous Page   Next Page >


Page 28 of 642
PDF/HTML Page 61 of 675

 

samayasār
[ bhagavānashrīkundakunda-
(mālinī)
vyavaharaṇanayaḥ syādyadyapi prākpadavyā-
mih nihitapadānān hanta hastāvalambaḥ
.
tadapi paramamarthan chichchamatkāramātran
paravirahitamantaḥ pashyatān naiṣh kiñchit
..5..

bhāvārtha :jinavachan (jinavāṇī) syādvādarūp hai . jahān do nayoṅke viṣhayakā virodh haijaise ki : jo satrūp hotā hai vah asatrūp nahīn hotā hai, jo ek hotā hai vah anek nahīn hotā, jo nitya hotā hai vah anitya nahīn hotā, jo bhedarūp hotā hai vah abhedarūp nahīn hotā, jo shuddha hotā hai vah ashuddha nahīn hotā ityādi nayoṅke viṣhayamen virodh haivahān̐ jinavachan kathañchit vivakṣhāse sat-asatrūp, ek-anekarūp, nitya-anityarūp, bhed-abhedarūp, shuddha-ashuddharūp jis prakār vidyamān vastu hai usī prakār kahakar virodh miṭā detā hai, asat kalpanā nahīn karatā . vah jinavachan dravyārthik aur paryāyārthikin donon nayommen, prayojanavash shuddhadravyārthik nayako mukhya karake use nishchay kahatā hai aur ashuddhadravyārthikarūp paryāyārthikanayako gauṇ kar use vyavahār kahatā hai .aise jinavachanamen jo puruṣh ramaṇ karate hain ve is shuddha ātmāko yathārtha prāpta kar lete hain; anya sarvathā-ekāntavādī sāṅkhyādik use prāpta nahīn kar pāte, kyoṅki vastu sarvathā ekānta pakṣhakā viṣhay nahīn hai tathāpi ve ek hī dharmako grahaṇ karake vastukī asatya kalpanā karate hainjo asatyārtha hai, bādhā sahit mithyā dr̥uṣhṭi hai .4.

isaprakār in bārah gāthāommen pīṭhikā (bhūmikā) hai .

ab āchārya shuddhanayako pradhān karake nishchay samyaktvakā svarūp kahate hain . ashuddhanayakī (vyavahāranayakī) pradhānatāmen jīvādi tattvoṅke shraddhānako samyaktva kahā hai, jab ki yahān̐ un jīvādi tattvoṅko shuddhanayake dvārā jānanese samyaktva hotā hai, yah kahate hain . ṭīkākār isakī sūchanārūp tīn shlok kahate hain, unamense pratham shlokamen yah kahate hain ki vyavahāranayako kathañchit prayojanavān kahā tathāpi vah kuchh vastubhūt nahīn hai :

shlokārtha :[vyavaharaṇ-nayaḥ ] jo vyavahāranay hai vah [yadyapi ] yadyapi [ih prāk- padavyān ] is pahalī padavīmen (jab tak shuddhasvarūpakī prāpti nahīn ho jātī tab tak) [nihit- padānān ] jinhonne apanā pair rakhā hai aise puruṣhoṅko, [hanta ] arere ! [hastāvalambaḥ syāt ] hastāvalamban tulya kahā hai, [tad-api ] tathāpi [chit-chamatkār-mātran par-virahitan paraman arthan antaḥ pashyatān ] jo puruṣh chaitanya-chamatkāramātra, paradravyabhāvonse rahit (shuddhanayake viṣhayabhūt) param

28