yahān̐ itanā visheṣh samajhanā chāhie ki jo nay hai so shrutapramāṇakā ansh hai, isaliye shuddhanay bhī shrutapramāṇakā hī ansh huā . shrutapramāṇ parokṣha pramāṇ hai, kyoṅki vastuko sarvagnake āgamake vachanase jānā hai; isaliye yah shuddhanay sarva dravyonse bhinna, ātmākī sarva paryāyommen vyāpta, pūrṇa chaitanya kevalagnānarūp — sarva lokālokako jānanevāle, asādhāraṇ chaitanyadharmako parokṣha dikhātā hai . yah vyavahārī chhadmastha jīv āgamako pramāṇ karake shuddhanayase dikhāye gaye pūrṇa ātmākā shraddhān kare so vah shraddhān nishchay samyagdarshan hai . jab tak keval vyavahāranayake viṣhayabhūt jīvādik bhedarūp tattvoṅkā hī shraddhān rahatā hai tab tak nishchay samyagdarshan nahīn hotā . isaliye āchārya kahate hain ki is navatattvoṅkī santati (paripāṭī) ko chhoṛakar shuddhanayake viṣhayabhūt ek ātmā hī hamen prāpta ho; ham dūsarā kuchh nahīn chāhate . yah vītarāg avasthākī prārthanā hai, koī nayapakṣha nahīn hai . yadi sarvathā nayoṅkā pakṣhapāt hī huā ka re to mithyātva hī hai .
yahān̐ koī prashna karatā hai ki — ātmā chaitanya hai, mātra itanā hī anubhavamen āye to itanī shraddhā samyagdarshan hai yā nahīn ? usakā samādhān yah hai : — nāstikoṅko chhoṛakar sabhī matavāle ātmāko chaitanyamātra mānate hain; yadi itanī hī shraddhāko samyagdarshan kahā jāye to sabako samyaktva siddha ho jāyagā . isaliye sarvagnakī vāṇīmen jaisā pūrṇa ātmākā svarūp kahā hai vaisā shraddhān honese hī nishchay samyaktva hotā hai, aisā samajhanā chāhie .6.
ab, ṭīkākār – āchārya nimnalikhit shlokamen yah kahate hain ki — ‘tatpashchāt shuddhanayake ādhīn, sarva dravyonse bhinna, ātmajyoti pragaṭ ho jātī hai’ : —
shlokārtha : — [ataḥ ] tatpashchāt [shuddhanay-āyattan ] shuddhanayake ādhīn [pratyag- jyotiḥ ] jo bhinna ātmajyoti hai [tat ] vah [chakāsti ] pragaṭ hotī hai [yad ] ki jo [nav-tattva-gatatve api ] navatattvommen prāpta hone par bhī [ekatvan ] apane ekatvako [na muñchati ] nahīn chhoṛatī .
bhāvārtha : — navatattvommen prāpta huā ātmā anekarūp dikhāī detā hai; yadi usakā bhinna svarūp vichār kiyā jāye to vah apanī chaitanyachamatkāramātra jyotiko nahīn chhoṛatā .7.
30