Samaysar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Kalash: 9.

< Previous Page   Next Page >


Page 35 of 642
PDF/HTML Page 68 of 675

 

kahānajainashāstramālā ]
pūrvaraṅg
35

svasvalakṣhaṇavailakṣhaṇyenānubhūyamānatāyān bhūtārtham, ath cha nirvilakṣhaṇasvalakṣhaṇaikajīvasvabhāvasyānubhūy- mānatāyāmabhūtārtham . athaivamamīṣhu pramāṇanayanikṣhepeṣhu bhūtārthatvenaiko jīv ev pradyotate .

(mālinī)
udayati na nayashrīrastameti pramāṇan
kvachidapi cha na vidmo yāti nikṣhepachakram
.
kimaparamabhidadhmo dhāmni sarvaṅk ṣhe‘smi-
nnanubhavamupayāte bhāti na dvaitamev
..9..

nikṣhep he . vartamān paryāyase vastuko vartamānamen kahanā so bhāv nikṣhep hai . in chāron nikṣhepoṅkā apane-apane lakṣhaṇabhedase (vilakṣhaṇarūpasebhinna bhinna rūpase) anubhav kiye jānepar ve bhūtārtha hain, satyārtha hain; aur bhinna lakṣhaṇase rahit ek apane chaitanyalakṣhaṇarūp jīvasvabhāvakā anubhav karanepar ve chāron hī abhūtārtha hain, asatyārtha hain . isaprakār in pramāṇ-nay-nikṣhepommen bhūtārtharūpase ek jīv hī prakāshamān hai .

bhāvārtha :in pramāṇ, nay, nikṣhepoṅkā vistārase kathan tadviṣhayak granthonse jānanā chāhiye; unase dravyaparyāyasvarūp vastukī siddhi hotī hai . ve sādhak avasthāmen to satyārtha hī hain, kyoṅki ve gnānake hī visheṣh hain . unake binā vastuko chāhe jaisā sādhā jāye to viparyay ho jātā hai . avasthānusār vyavahārake abhāvakī tīn rītiyān̐ hain : pratham avasthāmen pramāṇādise yathārtha vastuko jānakar gnān-shraddhānakī siddhi karanā; gnān-shraddhānake siddha honepar shraddhānake lie pramāṇādikī koī āvashyakatā nahīn hai . kintu ab yah dūsarī avasthāmen pramāṇādike ālambanase visheṣh gnān hotā hai aur rāg-dveṣh-mohakarmakā sarvathā abhāvarūp yathākhyāt chāritra pragaṭ hotā hai; usase kevalagnānakī prāpti hotī hai . kevalagnān honeke pashchāt pramāṇādikā ālamban nahīn rahatā . tatpashchāt tīsarī sākṣhāt siddha avasthā hai, vahān̐ bhī koī ālamban nahīn hai . isaprakār siddha avasthāmen pramāṇ-nay-nikṣhepakā abhāv hī hai .

is arthakā kalasharūp shlok kahate hain :

shlokārtha :āchārya shuddhanayakā anubhav karake kahate hain ki[asmin sarvaṅk ṣhe dhāmni anubhavam upayāte ] in samasta bhedoṅko gauṇ karanevālā jo shuddhanayake viṣhayabhūt chaitanya-chamatkāramātra tejaḥpuñja ātmā hai, usakā anubhav honepar [nayashrīḥ na udayati ] nayoṅkī lakṣhmī udit nahīn hotī, [pramāṇan astam eti ] pramāṇ asta ho jātā hai [api cha ] aur [nikṣhepachakram kvachit yāti, na vidmaḥ ] nikṣhepoṅkā samūh kahān chālā jātā hai so