mamaitatpūrvamāsīnnaitasyāhan pūrvamāsan mamāhan pūrvamāsametasyaitatpūrvamāsīt, na mamaitatpunarbhaviṣhyati naitasyāhan punarbhaviṣhyāmi mamāhan punarbhaviṣhyāmyetasyaitatpunarbhaviṣhyatīti svadravya ev sadbhūtātmavikalpasya pratibuddhalakṣhaṇasya bhāvāt .
rasayatu rasikānān rochanan gnānamudyat .
kil kalayati kāle kvāpi tādātmyavr̥uttim ..22..
— isaprakār jaise kisīko agnimen hī satyārtha agnikā vikalpa ho so pratibuddhakā lakṣhaṇ hai, isīprakār ‘‘main yah paradravya nahīn hūn̐, yah paradravya mujhasvarūp nahīn hai, — main to main hī hūn̐, paradravya hai vah paradravya hī hai; merā yah paradravya nahīn, is paradravyakā main nahīn thā, — merā hī main hūn̐, paradravyakā paradravya hai; yah paradravya merā pahale nahīn thā, is paradravyakā main pahale nahīn thā, — merā main hī pahale thā, paradravyakā paradravya pahale thā; yah paradravya merā bhaviṣhyamen nahīn hogā, isakā main bhaviṣhyamen nahīn hoūn̐gā, — main apanā hī bhaviṣhyamen hoūn̐gā, is (paradravya)kā yah (paradravya) bhaviṣhyamen hogā’’ . — aisā jo svadravyamen hī satyārtha ātmavikalpa hotā hai vahī pratibuddha(gnānī)kā lakṣhaṇ hai, isase gnānī pahichānā jātā hai .
bhāvārtha : — jo paradravyamen ātmākā vikalpa karatā hai vah to agnānī hai aur jo apane ātmāko hī apanā mānatā hai vah gnānī hai — yah agni-īndhanake dr̥uṣhṭāntase dr̥urḥ kiyā hai ..20se22..
ab is arthakā kalasharūp kāvya kahate hain : —
shlokārtha : — [jagat ] jagat arthāt jagatke jīvo ! [ājanmalīḍhan moham ] anādi sansārase lekar āj tak anubhav kiye gaye mohako [idānīn tyajatu ] ab to chhoṛo aur [rasikānān rochanan ] rasik janoṅko ruchikar, [udyat gnānam ] uday huā jo gnān usakā [rasayatu ] āsvādan karo; kyoṅki [ih ] is lokamen [ātmā ] ātmā [kil ] vāstavamen [katham api ] kisīprakār bhī [anātmanā sākam ] anātmā(paradravya)ke sāth [kva api kāle ] kadāpi [tādātmyavr̥uttim kalayati na ] tādātmyavr̥utti (ekatva)ko prāpta nahīn hotā, kyoṅki [ekaḥ ] ātmā ek hai vah anya dravyake sāth ekatārūp nahīn hotā
bhāvārtha : — ātmā paradravyake sāth kisīprakār kisī samay ekatāke bhāvako prāpta nahīn