Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 34.

< Previous Page   Next Page >


Page 74 of 642
PDF/HTML Page 107 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

tattvaj~nAnajyotirnetravikArIv prakaTodghATitapaTalaShTasitipratibuddhaH (?) sAkShAt draShTAra.n sva.n svayamev hi vij~nAy shraddhAy cha ta.n chaivAnucharitukAmaH svAtmArAmasyAsyAnyadravyANA.n pratyAkhyAna.n ki.n syAditi pR^ichChannittha.n vAchyaH

savve bhAve jamhA pachchakkhAI pare tti NAdUNa.n .
tamhA pachchakkhANa.n NANa.n NiyamA muNedavva.n ..34..
sarvAn bhAvAn yasmAtpratyAkhyAti parAniti j~nAtvA .
tasmAtpratyAkhyAna.n j~nAna.n niyamAt j~nAtavyam ..34..

yato hi dravyAntarasvabhAvabhAvino.anyAnakhilAnapi bhAvAn bhagavajj~nAtR^idravya.n svasvabhAv- bhAvAvyApyatayA paratven j~nAtvA pratyAchaShTe, tato ya ev pUrva.n jAnAti sa ev pashchAtpratyAchaShTe, sAkShAt draShTA Apako apanese hI jAnakar tathA shraddhAn karake, usIkA AcharaN karanekA ichChuk hotA huA pUChatA hai ki ‘is svAtmArAmako anya dravyo.nkA pratyAkhyAn (tyAganA) kyA hai ?’ usako AchArya isaprakAr kahate hai.n ki :

sab bhAv par hI jAn pratyAkhyAn bhAvo.nkA kare,
isase niyamase jAnanA ki j~nAn pratyAkhyAn hai
..34..

gAthArtha :[yasmAt ] jisase [sarvAn bhAvAn ] ‘apanese atirikta sarva padArtha [parAn ] par hai.n ’ [iti j~nAtvA ] aisA jAnakar [pratyAkhyAti ] pratyAkhyAn karatA haityAg karatA hai, [tasmAt ] isaliye, [pratyAkhyAna.n ] pratyAkhyAn [j~nAna.n ] j~nAn hI hai [niyamAt ] aisA niyamase [j~nAtavyam ] jAnanA . apane j~nAname.n tyAgarUp avasthA hI pratyAkhyAn hai, dUsarA kuCh nahI.n .

TIkA :yah bhagavAn j~nAtA-dravya (AtmA) hai vah anyadravyake svabhAvase honevAle anya samasta parabhAvo.nko, ve apane svabhAvabhAvase vyApta na honese pararUp jAnakar, tyAg detA hai; isalie jo pahale jAnatA hai vahI bAdame.n tyAg karatA hai, anya to koI tyAg karanevAlA nahI.n haiisaprakAr AtmAme.n nishchay karake, pratyAkhyAnake (tyAgake) samay pratyAkhyAn karane yogya parabhAvakI upAdhimAtrase pravartamAn tyAgake kartR^itvakA nAm (AtmAko) hone par bhI, paramArthase dekhA jAye to parabhAvake tyAgakartR^itvakA nAm apaneko nahI.n hai, svaya.n to is nAmase

74