Samaysar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 131 of 642
PDF/HTML Page 164 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
131

vartate, tatra vartamAnashcha j~nAnakriyAyAH svabhAvabhUtatvenApratiShiddhatvAjjAnAti, tathA sa.nyogasiddha- sa.nba.ndhayorapyAtmakrodhAdyAsravayoH svayamaj~nAnen visheShamajAnan yAvadbheda.n na pashyati tAvadasha.nk mAtmatayA krodhAdau vartate, tatra vartamAnashcha krodhAdikriyANA.n parabhAvabhUtatvAtpratiShiddhatve.api svabhAvabhUtatvAdhyAsAtkrudhyati rajyate muhyati cheti . tadatra yo.ayamAtmA svayamaj~nAnabhavane j~nAnabhavanamAtrasahajodAsInAvasthAtyAgen vyApriyamANaH pratibhAti sa kartA; yattu j~nAnabhavan- vyApriyamANatvebhyo bhinna.n kriyamANatvenAntarutplavamAna.n pratibhAti krodhAdi tatkarma . evamiyamanAdiraj~nAnajA kartR^ikarmapravR^ittiH . evamasyAtmanaH svayamaj~nAnAtkartR^ikarmabhAven krodhAdiShu vartamAnasya tamev krodhAdivR^ittirUpa.n pariNAma.n nimittamAtrIkR^itya svayamev pariNamamAna.n paudgalika.n karma sa.nchayamupayAti . eva.n jIvapudgalayoH parasparAvagAhalakShaNasambandhAtmA bandhaH sidhyet . sa visheSh (antar, bhinna lakShaN) na honese unake bhedako (pR^ithaktvako) na dekhatA huA, niHsha.nkatayA j~nAname.n apanepanese pravartatA hai, aur vahA.N (j~nAname.n apanepanese) pravartatA huA vah, j~nAnakriyAkA svabhAvabhUt honese niShedh nahI.n kiyA gayA hai isaliye, jAnatA haijAnanerUpame.n pariNamit hotA hai, isIprakAr jab tak yah AtmA, jinhe.n sa.nyogasiddha sambandha hai aise AtmA aur krodhAdi Asravo.nme.n bhI, apane aj~nAnabhAvase, visheSh na jAnatA huA unake bhedako nahI.n dekhatA tab tak niHsha.nkatayA krodhAdime.n apanepane se pravartatA hai, aur vahA.N (krodhAdime.n apanepanese) pravartatA huA vah, yadyapi krodhAdi kriyAkA parabhAvabhUt honese niShedh kiyA gayA hai tathApi vah svabhAvabhUt honekA use adhyAs honese, krodharUp pariNamit hotA hai, rAgarUp pariNamit hotA hai, moharUp pariNamit hotA hai . ab yahA.N, jo yah AtmA apane aj~nAnabhAvase 1j~nAnabhavanamAtra sahaj udAsIn (j~nAtAdraShTAmAtra) avasthAkA tyAg karake aj~nAnabhavanavyApArarUp arthAt krodhAdivyApArarUp pravartamAn hotA huA pratibhAsit hotA hai; vah ka rtA hai; aur j~nAnabhavanavyApArarUp pravartanase bhinna, jo 2kriyamANarUpase antara~N.hgame.n utpanna hote hue pratibhAsit hote hai.n, aise krodhAdik ve, (us kartAke) karma hai.n . isaprakAr anAdikAlIn aj~nAnase honevAlI yah (AtmAkI) kartAkarmakI pravR^itti hai . isaprakAr apane aj~nAnake kAraN kartAkarmabhAvase krodhAdime.n pravartamAn is AtmAke, krodhAdikI pravR^ittirUp usI pariNAmako nimittamAtra karake svaya.n apane bhAvase hI pariNamit honevAlA paudgalik karma ikaTThA hotA hai . isaprakAr jIv aur pudgalakA, paraspar avagAh jisakA lakShaN hai aise sambandharUp bandha siddha hotA hai . anekAtmak hone par bhI (anAdi) ek pravAharUp honese jisame.n itaretarAshray doSh

1. bhavan = honA vah; pariNamanA vah; pariNaman .

2. kriyamANarUpase = kiyA jAtA vahusarUpase