Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na paradavvapajjAe .
yato ya.n prApya.n vikArya.n nirvartya.n cha vyApyalakShaNa.n sukhaduHkhAdirUpa.n pudgalakarmaphala.n karma pudgaladravyeN svayamantarvyApaken bhUtvAdimadhyAnteShu vyApya tad gR^ihNatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnen cha kriyamANa.n jAnannapi hi j~nAnI svayamantarvyApako bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAma.n mR^ittikAkalashamivAdimadhyAnteShu vyApya na ta.n gR^ihNAti na tathA pariNamati na tathotpadyate cha, tataH prApya.n vikArya.n nirvartya.n cha vyApyalakShaNa.n paradravyapariNAma.n karmAkurvANasya, sukhaduHkhAdirUpa.n pudgalak rmaphala.n jAnato.api, j~nAninaH pudgalen sah na kartR^ikarmabhAvaH .
paradravyaparyAyo.n na praName, nahi.n grahe, nahi.n Upaje ..78..
gAthArtha : — [j~nAnI ] j~nAnI [pudgalakarmaphalam ] pudgalakarmakA phal [anantam ] jo ki ananta hai use [jAnan api ] jAnatA huA bhI [khalu ] paramArthase [paradravyaparyAye ] paradravyakI paryAyarUp [na api pariNamati ] pariNamit nahI.n hotA, [ na gR^ihNAti ] use grahaN nahI.n karatA aur [na utpadyate ] us – rUp utpanna nahI.n hotA .
TIkA : — prApya, vikArya aur nirvartya aisA, vyApyalakShaNavAlA sukhaduHkhAdirUp pudgalakarmaphalasvarUp jo karma (kartAkA kArya), usame.n pudgaladravya svaya.n antarvyApak hokar, Adi-madhya-antame.n vyApta hokar, use grahaN karatA huA, us-rUp pariNaman karatA huA aur us- rUp utpanna hotA huA, us sukhaduHkhAdirUp pudgalakarmaphalako karatA hai; isaprakAr pudgaladravyake dvArA kiye jAnevAle sukhaduHkhAdirUp pudgalakarmaphalako j~nAnI jAnatA huA bhI, jaise miTTI svaya.n gha.Deme.n antarvyApak hokar, Adi-madhya-antame.n vyApta hokar, gha.Deko grahaN karatI hai, ghaDeke rUpame.n pariNamit hotI hai aur gha.Deke rUpame.n utpanna hotI hai usIprakAr, j~nAnI svaya.n bAhyasthit aise paradravyake pariNAmame.n antarvyApak hokar, Adi-madhya-antame.n vyApta hokar, use grahaN nahI.n karatA, us-rUp pariNamit nahI.n hotA aur us-rUp utpanna nahI.n hotA; isaliye, yadyapi j~nAnI sukhaduHkhAdirUp pudgalakarmake phalako jAnatA hai tathApi, prApya, vikArya aur nirvartya aisA jo vyApyalakShaNavAlA paradravya- pariNAmasvarUp karma hai, use na karanevAle aise us j~nAnIko pudgalake sAth kartAkarmabhAv nahI.n hai