Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 112.

< Previous Page   Next Page >


Page 192 of 642
PDF/HTML Page 225 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

guNasaNNidA du ede kamma.n kuvva.nti pachchayA jamhA .

tamhA jIvo.akattA guNA ya kuvva.nti kammANi ..112..
sAmAnyapratyayAH khalu chatvAro bhaNyante bandhakartAraH .
mithyAtvamaviramaNa.n kaShAyayogau cha boddhavyAH ..109..
teShA.n punarapi chAya.n bhaNito bhedastu trayodashavikalpaH .
mithyAdR^iShTayAdiH yAvat sayoginashcharamAntaH ..110..
ete achetanAH khalu pudgalakarmodayasambhavA yasmAt .
te yadi kurvanti karma nApi teShA.n vedak AtmA ..111..
guNasa.nj~nitAstu ete karma kurvanti pratyayA yasmAt .
tasmAjjIvo.akartA guNAshcha kurvanti karmANi ..112..
paramArthase ‘guN’ nAmake, pratyay kare in karmako .
tisase akartA jIv hai, guNasthAn karate karmako ..112..

gAthArtha :[chatvAraH ] chAr [sAmAnyapratyayAH ] sAmAnya 1pratyay [khalu ] nishchayase [bandhakartAraH ] bandhake kartA [bhaNyante ] kahe jAte hai.n, ve[mithyAtvam ] mithyAtva, [aviramaNa.n ] aviramaN [cha ] tathA [kaShAyayogau ] kaShAy aur yog [boddhavyAH ] jAnanA . [punaH api cha ] aur phi ra [teShA.n ] unakA, [aya.n ] yah [trayodashavikalpaH ] terah prakArakA [bhedaH tu ] bhed [bhaNitaH ] kahA gayA hai[mithyAdR^iShTayAdiH ] mithyAdR^iShTi(guNasthAn)se lekar [sayoginaH charamAntaH yAvat ] sayogakevalI(guNasthAn)ke charam samay paryantakA, [ete ] yah (pratyay athavA guNasthAn) [khalu ] jo ki nishchayase [achetanAH ] achetan hai.n, [yasmAt ] kyo.nki [pudgalakarmodayasambhavAH ] pudgalakarmake udayase utpanna hote hai.n [te ] ve [yadi ] yadi [karma ] karma [kurvanti ] karate hai.n to bhale kare.n; [teShA.n ] unakA (karmo.nkA) [vedakaH api ] bhoktA bhI [AtmA na ] AtmA nahI.n hai . [yasmAt ] kyo.nki [ete ] yah [guNasa.nj~nitAH tu ] ‘guN’ nAmak [pratyayAH ] pratyay [karma ] karma [kurvanti ] karate hai.n, [tasmAt ] isaliye [jIvaH ] jIv to [akartA ] karmo.nkA akartA hai [cha ] aur [guNAH ] ‘guN’ hI [karmANi ] karmo.nko [kurvanti ] karate hai.n .

192

1. pratyay = karmabandhake kAraN arthAt Asrav .