svabhAvabhUtA pariNAmashaktiH .
ya.n svasya tasyaiv bhavetsa kartA ..65..
ja.n kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa kammassa .
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : —
shlokArtha : — [iti ] isaprakAr [jIvasya ] jIvakI [svabhAvabhUtA pariNAmashaktiH ] svabhAvabhUt pariNamanashakti [nirantarAyA sthitA ] nirvighna siddha huI . [tasyA.n sthitAyA.n ] yah siddha hone par, [saH svasya ya.n bhAva.n karoti ] jIv apane jis bhAvako ka ratA hai [tasya ev saH kartA bhavet ] usakA vah ka rtA hotA hai .
bhAvArtha : — jIv bhI pariNAmI hai; isaliye svaya.n jis bhAvarUp pariNamatA hai usakA kartA hotA hai .65.
ab yah kahate hai.n ki j~nAnI j~nAnamay bhAvakA aur aj~nAnI aj~nAnamay bhAvakA kartA hai : —
gAthArtha : — [AtmA ] AtmA [ya.n bhAvam ] jis bhAvako [karoti ] karatA hai [tasya karmaNaH ] us bhAvarUp ka rmakA [saH ] vah [kartA ] ka rtA [bhavati ] hotA hai; [j~nAninaH ] j~nAnIko to [saH ] vah bhAv [j~nAnamayaH ] j~nAnamay hai aur [aj~nAninaH ] aj~nAnIko [aj~nAnamayaH ] aj~nAnamay hai .
TIkA : — isaprakAr yah AtmA svayamev pariNAmasvabhAvavAlA hai tathApi apane jis
202