yastu vetti sa tu vetti kevalam .
yastu vetti na karoti sa kvachit ..96..
ek vij~nAnarasavAlA hI anubhavame.n AtA hai aisA vah AtmA, [AtmAnam Atmani ev Aharan ]
AtmAko AtmAme.n hI khI.nchatA huA (arthAt j~nAn j~nAnako khI.nchatA huA pravAharUp hokar), [sadA
gatAnugatatAm AyAti] sadA vij~nAnaghanasvabhAvame.n A milatA hai .
bhAvArtha : — jaise pAnI, apane (pAnIke) nivAsasthalase kisI mArgase bAhar nikalakar vaname.n anek sthAno.n par bah nikale; aur phi ra kisI DhAlavAle mArga dvArA, jyo.nkA tyo.n apane nivAs-sthAname.n A mile; isIprakAr AtmA bhI mithyAtvake mArgase svabhAvase bAhar nikalakar vikalpo.nke vaname.n bhramaN karatA huA kisI bhedaj~nAnarUpI DhAlavAle mArga dvArA svaya.n hI apaneko khI.nchatA huA apane vij~nAnaghanasvabhAvame.n A milatA hai .94.
ab kartAkarma adhikArakA upasa.nhAr karate hue, kuCh kalasharUp kAvya kahate hai.n; uname.nse pratham kalashame.n kartA aur karmakA sa.nkShipta svarUp kahate hai.n : —
shlokArtha : — [vikalpakaH para.n kartA ] vikalpa karanevAlA hI keval kartA hai aur [vikalpaH kevalam karma ] vikalpa hI keval karma hai; (anya koI kartA-karma nahI.n hai;) [savikalpasya ] jo jIv vikalpasahit hai usakA [kartR^ikarmatva.n ] kartAkarmapanA [jAtu ] kabhI [nashyati na ] naShTa nahI.n hotA .
bhAvArtha : — jab tak vikalpabhAv hai tab tak kartAkarmabhAv hai; jab vikalpakA abhAv ho jAtA hai tab kartAkarmabhAvakA bhI abhAv ho jAtA hai .95.
ab kahate hai.n ki jo karatA hai so karatA hI hai, aur jo jAnatA hai so jAnatA hI hai : —
shlokArtha : — [yaH karoti saH kevala.n karoti ] jo karatA hai so keval karatA hI hai [tu ]