Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 154 Kalash: 105.

< Previous Page   Next Page >


Page 247 of 642
PDF/HTML Page 280 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
puNya-pAp adhikAr
247
(shikhariNI)
yadetad j~nAnAtmA dhruvamachalamAbhAti bhavana.n
shivasyAya.n hetuH svayamapi yatastachChiv iti
.
ato.anyadbandhasya svayamapi yato bandha iti tat
tato j~nAnAtmatva.n bhavanamanubhUtirhi vihitam
..105..
ath punarapi puNyakarmapakShapAtinaH pratibodhanAyopakShipati
paramaTThabAhirA je te aNNANeN puNNamichCha.nti .
sa.nsAragamaNahedu.n vi mokkhahedu.n ajANa.ntA ..154..
paramArthabAhyA ye te aj~nAnen puNyamichChanti .
sa.nsAragamanahetumapi mokShahetumajAnantaH ..154..

bhAvArtha :j~nAnarUp pariNaman hI mokShakA kAraN hai aur aj~nAnarUp pariNaman hI bandhakA kAraN hai; vrat, niyam, shIl, tap ityAdi shubh bhAvarUp shubhakarma kahI.n mokShake kAraN nahI.n hai.n, j~nAnarUp pariNamit j~nAnIke ve shubh karma na hone par bhI vah mokShako prApta karatA hai; tathA aj~nAnarUp pariNamit aj~nAnIke ve shubh karma hone par bhI vah bandhako prApta karatA hai ..153..

ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n :

shlokArtha :[yad etad dhruvam achalam j~nAnAtmA bhavanam AbhAti ] jo yah j~nAnasvarUp AtmA dhruvarUpase aur achalarUpase j~nAnasvarUp hotA huApariNamatA huA bhAsit hotA hai [aya.n shivasya hetuH ] vahI mokShakA hetu hai, [yataH ] kyo.nki [tat svayam api shivaH iti ] vah svayamev mokShasvarUp hai; [ataH anyat ] usake atirikta jo anya kuCh hai [bandhasya ] vah bandhakA hetu hai, [yataH ] kyo.nki [tat svayam api bandhaH iti ] vah svayamev bandhasvarUp hai . [tataH ] isaliye [j~nAnAtmatva.n bhavanam ] j~nAnasvarUp honekA (j~nAnasvarUp pariNamit honekA) arthAt [anubhUtiH hi ] anubhUti ka ranekA hI [vihitam ] Agamame.n vidhAn hai .105.

ab phi ra bhI, puNyakarmake pakShapAtIko samajhAneke liye usakA doSh batalAte hai.n :

paramArthabAhir jIvagaN, jAne.n na hetU mokShakA .
aj~nAnase ve puNya ichChe.n, hetu jo sa.nsArakA ..154..

gAthArtha :[ye ] jo [paramArthabAhyA ] paramArthase bAhya hai.n [te ] ve [mokShahetum ] mokShake