seva.nto vi Na sevadi asevamANo vi sevago koI .
yathA kashchit prakaraNe vyApriyamANo.api prakaraNasvAmitvAbhAvAt na prAkaraNikaH, aparastu tatrAvyApriyamANo.api tatsvAmitvAt prAkaraNikaH, tathA samyagdR^iShTiH pUrvasa.nchitakarmoday- sevan karatA huA bhI [j~nAnavaibhav-virAgatA-balAt ] j~nAnavaibhavake aur virAgatAke balase [viShayasevanasya sva.n phala.n ] viShayasevanake nijaphalako ( – ra.njit pariNAmako) [na ashnute ] nahI.n bhogatA — prApta nahI.n hotA, [tat ] isaliye [asau ] yah (puruSh) [sevakaH api asevakaH ] sevak hone par bhI asevak hai (arthAt viShayo.nkA sevan karatA huA bhI sevan nahI.n karatA) .
bhAvArtha : — j~nAn aur virAgatAkA aisA koI achi.ntya sAmarthya hai ki j~nAnI indriyo.nke viShayo.nkA sevan karatA huA bhI unakA sevan karanevAlA nahI.n kahA jA sakatA, kyo.nki viShayasevanakA phal to ra.njit pariNAm hai use j~nAnI nahI.n bhogatA — prApta nahI.n karatA ..135..
ab isI bAtako pragaT dR^iShTAnta dvArA batalAte hai.n : —
gAthArtha : — [kashchit ] koI to [sevamAnaH api ] viShayo.nko sevan karatA huA bhI [na sevate ] sevan nahI.n karatA, aur [asevamAnaH api ] koI sevan nahI.n karatA huA bhI [sevakaH ] sevan karanevAlA haiai — [kasya api ] jaise kisI puruShake [prakaraNacheShTA ] 1prak raNakI cheShTA (koI kArya sambandhI kriyA) vartatI hai [na cha saH prAkaraNaH iti bhavati ] tathApi vah 2prAk raNik nahI.n hotA .
TIkA : — jaise koI puruSh kisI prakaraNakI kriyAme.n pravartamAn hone par bhI prakaraNakA svAmitva na honese prAkaraNik nahI.n hai aur dUsarA puruSh prakaraNakI kriyAme.n pravR^itta na hotA huA bhI prakaraNakA svAmitva honese prAkaraNik hai, isIprakAr samyagdR^iShTi pUrvasa.nchit karmodayase prApta hue
308
1prakaraN=kArya .2 +prAkaraNik=kArya karanevAlA .