Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Kalash: 159.

< Previous Page   Next Page >


Page 354 of 642
PDF/HTML Page 387 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(shArdUlavikrIDit)
prANochChedamudAharanti maraNa.n prANAH kilAsyAtmano
j~nAna.n tatsvayamev shAshvatatayA nochChidyate jAtuchit
.
tasyAto maraNa.n na ki.nchan bhavettadbhIH kuto j~nAnino
nishsha.nk satata.n svaya.n sa sahaja.n j~nAna.n sadA vindati
..159..
isaliye AtmAkI ki.nchitmAtra bhI aguptatA na honese [j~nAninaH tad-bhIH kutaH ] j~nAnIko aguptikA
bhay ka hA.Nse ho sakatA hai ? [saH svaya.n satata.n nishsha.nkaH sahaja.n j~nAna.n sadA vindati ] vah to svaya.n
nirantar niHsha.nk vartatA huA sahaj j~nAnakA sadA anubhav karatA hai
.

bhAvArtha :‘gupti’ arthAt jisame.n koI chor ityAdi pravesh na kar sake aisA kilA, bho.nyarA (talaghar) ityAdi; usame.n prANI nirbhayatAse nivAs kar sakatA hai . aisA gupta pradesh na ho aur khulA sthAn ho to usame.n rahanevAle prANIko aguptatAke kAraN bhay rahatA hai . j~nAnI jAnatA hai kivastuke nij svarUpame.n koI dUsarA pravesh nahI.n kar sakatA, isaliye vastukA svarUp hI vastukI param gupti arthAt abhedya kilA hai . puruShakA arthAt AtmAkA svarUp j~nAn hai; us j~nAnasvarUpame.n rahA huA AtmA gupta hai, kyo.nki j~nAnasvarUpame.n dUsarA koI pravesh nahI.n kar sakatA . aisA jAnanevAle j~nAnIko aguptatAkA bhay kahA.Nse ho sakatA hai ? vah to niHsha.nk vartatA huA apane svAbhAvik j~nAnasvarUpakA nirantar anubhav karatA hai .158.

ab maraNabhayakA kAvya kahate hai.n :

shlokArtha :[prANochChedam maraNa.n udAharanti ] prANo.nke nAshako (log) maraN ka hate hai.n . [asya AtmanaH prANAH kil j~nAna.n ] nishchayase AtmAke prAN to j~nAn hai . [tat svayamev shAshvatatayA jAtuchit na uchChidyate ] vah (j~nAn) svayamev shAshvat honese usakA ka dApi nAsh nahI.n hotA; [ataH tasya maraNa.n ki.nchan na bhavet ] isaliye AtmAkA maraN ki~nchitmAtra bhI nahI.n hotA . [j~nAninaH tad- bhIH kutaH ] ataH (aisA jAnanevAle) j~nAnIko maraNakA bhay ka hA.Nse ho sakatA hai ? [saH svaya.n satata.n nishsha.nk : sahaja.n j~nAna.n sadA vindati ] vah to svaya.n nirantar niHsha.nk vartatA huA sahaj j~nAnakA sadA anubhav karatA hai .

bhAvArtha :indriyAdi prANo.nke nAsh honeko log maraN kahate hai.n . kintu paramArthataH AtmAke indriyAdik prAN nahI.n hai.n, usake to j~nAn prAN hai.n . j~nAn avinAshI haiusakA nAsh nahI.n hotA; ataH AtmAko maraN nahI.n hai . j~nAnI aisA jAnatA hai, isaliye use maraNakA bhay nahI.n hai; vah to niHsha.nk vartatA huA apane j~nAnasvarUpakA nirantar anubhav karatA hai .159.

354