shuddhasvabhAvAtprachyavamAn ev, rAgAdibhiH pariNamyate . iti tAvadvastusvabhAvaH .
mAtmAtmano yAti yathArkakAntaH .
vastusvabhAvo.ayamudeti tAvat ..175..
nimitta na honese) apane Ap hI rAgAdirUp nahI.n pariNamatA, parantu jo apane Ap rAgAdibhAvako
prApta honese AtmAko rAgAdikA nimitta hotA hai aise paradravyake dvArA hI, shuddhasvabhAvase chyut hotA
huA hI, rAgAdirUp pariNamit kiyA jAtA hai . — aisA vastusvabhAv hai .
bhAvArtha : — spha TikamaNi svaya.n to mAtra ekAkAr shuddha hI hai; vah pariNamanasvabhAvavAlA hone par bhI akelA apane Ap lalAI-AdirUp nahI.n pariNamatA, kintu lAl Adi paradravyake nimittase (svaya.n lalAI-AdirUp pariNamate aise paradravyake nimittase) lalAI-AdirUp pariNamatA hai . isIprakAr AtmA svaya.n to shuddha hI hai; vah pariNamanasvabhAvavAlA hone par bhI akelA apane Ap rAgAdirUp nahI.n pariNamatA, parantu rAgAdirUp paradravyake nimittase ( – arthAt svaya.n rAgAdirUp pariNaman karanevAle paradravyake nimittase) rAgAdirUp pariNamatA hai . aisA vastukA hI svabhAv hai, usame.n anya kisI tarkako avakAsh nahI.n hai ..278-279..
ab is arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : —
shlokArtha : — [yathA arkakAntaH ] sUryakAntamaNikI bhA.Nti (-jaise sUryakAntamaNi svataH hI agnirUp pariNamit nahI.n hotA, usake agnirUp pariNamaname.n sUryabimba nimitta hai, usIprakAr) [AtmA AtmanaH rAgAdinimittabhAvam jAtu na yAti ] AtmA apaneko rAgAdikA nimitta ka bhI bhI nahI.n hotA, [tasmin nimitta.n parasa.ngaH ev ] usame.n nimitta parasa.ng hI ( – paradravyakA sa.ng hI) hai — [ayam vastusvabhAvaH udeti tAvat ] aisA vastusvabhAv prakAshamAn hai . (sadaiv vastukA aisA hI svabhAv hai, ise kisIne banAyA nahI.n hai .) .175.
‘aise vastusvabhAvako jAnatA huA j~nAnI rAgAdiko nijarUp nahI.n karatA’ is arthakA, tathA AgAmI gAthAkA sUchak shlok kahate hai.n : —