rj~neyAlambanalAlasen manasA bhrAmyan pashurnashyati .
stiShThatyAtmanikhAtanityasahajaj~nAnaikapu.njIbhavan ..257..
jAnatA huA, [na ki~nchan api kalayan ] aur isaprakAr j~nAnako kuCh bhI (vastu) na jAnatA
huA (arthAt j~nAnavastukA astitva hI nahI.n mAnatA huA), [atyantatuchChaH ] atyanta tuchCha hotA
huA [sIdati ev ] nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdavedI punaH ] aur syAdvAdakA j~nAtA to [asya
nij-kAlataH astitva.n kalayan ] AtmAkA nij kAlase astitva jAnatA huA, [bAhyavastuShu muhuH
bhUtvA vinashyatsu api ] bAhya vastue.n bArambAr hokar nAshako prApta hotI hai.n, phi ra bhI [pUrNaH tiShThati ]
svaya.n pUrNa rahatA hai
bhAvArtha : — pahale jin j~ney padArtho.nko jAne the ve uttar kAlame.n naShTa ho gaye; unhe.n dekhakar ekAntavAdI apane j~nAnakA bhI nAsh mAnakar aj~nAnI hotA huA AtmAkA nAsh karatA hai. aur syAdvAdI to, j~ney padArthoke naShTa hone par bhI, apanA astitva apane kAlase hI mAnatA huA naShTa nahI.n hotA.
shlokArtha : — [pashuH ] pashu arthAt aj~nAnI ekAntavAdI, [artha-Alamban-kAle ev j~nAnasya sattva.n kalayan ] j~neyapadArtho.nke Alamban kAlame.n hI j~nAnakA astitva jAnatA huA, [bahiH j~ney-Alamban-lAlasen-manasA bhrAmyan ] bAhya j~neyo.nke AlambanakI lAlasAvAle chittase (bAhar) bhramaN karatA huA [nashyati ] nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdavedI punaH ] aur syAdvAdakA j~nAtA to [parakAlataH asya nAstitva.n kalayan ] par kAlase AtmAkA nAstitva jAnatA huA, [Atma- nikhAt-nitya-sahaj-j~nAn-ek-pu~njIbhavan ] AtmAme.n dR^i.DhtayA rahA huA nitya sahaj j~nAnake pu.njarUp vartatA huA [tiShThati ] TikatA hai — naShTa nahI.n hotA.
bhAvArtha : — ekAntavAdI j~neyo.nke AlambanakAlame.n hI j~nAnakA satpanA jAnatA hai, isaliye j~neyo.nke Alambaname.n manako lagAkar bAhar bhramaN karatA huA naShTa ho jAtA hai. syAdvAdI to par j~neyo.nke kAlase apane nAstitvako jAnatA hai, apane hI kAlase apane astitvako jAnatA hai; isaliye j~neyo.nse bhinna aisA j~nAnake pu.njarUp vartatA huA nAshako prApta nahI.n hotA.