ryadyantaH kil ko.apyaho kalayati vyAhatya moha.n haThAt .
nitya.n karmakala.nk pa.nk vikalo devaH svaya.n shAshvataH ..12..
j~nAnAnubhUtiriyamev kileti buddhavA .
meko.asti nityamavabodhaghanaH samantAt ..13..
aj~nAn jahA.n tak rahatA hai vahA.n tak yah anubhav yathArtha nahI.n hotA .
bhAvArtha : — yahA.n yah upadesh hai ki shuddhanayake viShayarUp AtmAkA anubhav karo .11.
ab, isI arthakA sUchak kalasharUp kAvya punaH kahate hai.n, jisame.n yah kahA gayA hai ki aisA anubhav karane par Atmadev pragaT pratibhAsamAn hotA hai : —
shlokArtha : — [yadi ] yadi [kaH api sudhIH ] koI subuddhi (samyagdR^iShTi) jIv [bhUta.n bhAntam abhUtam ev bandha.n ] bhUt, vartamAn aur bhaviShya — tIno.n kAlake karmabandhako apane AtmAse [rabhasAt ] tatkAl – shIghra [nirbhidya ] bhinna karake tathA [moha.n ] us karmodayake nimittase honevAle mithyAtva (aj~nAn) ko [haThAt ] apane balase (puruShArthase) [vyAhatya ] rokakar athavA nAsh karake [antaH ] antara~N.hgame.n [kil aho kalayati ] abhyAs kare — dekhe to [ayam AtmA ] yah AtmA [Atma-anubhav-ek-gamya mahimA ] apane anubhavase hI jAnane yogya jisakI pragaT mahimA hai aisA [vyakta : ] vyakta (anubhavagochar), [dhruva.n ] nishchal, [shAshvataH ] shAshvat, [nitya.n karma-kala~N.hka-pa~N.hka-vikalaH ] nitya karmakala~N.hka-kardamase rahit — [svaya.n devaH ] aisA svaya.n stuti karane yogya dev [Aste ] virAjamAn hai .
bhAvArtha : — shuddhanayakI dR^iShTise dekhA jAye to sarva karmo.nse rahit chaitanyamAtra dev avinAshI AtmA antara~N.hgame.n svaya.n virAjamAn hai . yah prANI — paryAyabuddhi bahirAtmA — use bAhar DhU.N.DhtA hai yah mahA aj~nAn hai .12.
42