ಆಸ್ತಾಂ ತಾವದ್ಬನ್ಧಪ್ರತ್ಯಯಾತ್ ಜ್ಞಾಯಕಸ್ಯಾಶುದ್ಧತ್ವಂ, ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣ್ಯೇವ ನ ವಿದ್ಯನ್ತೇ; ಯತೋ ಹ್ಯನನ್ತಧರ್ಮಣ್ಯೇಕಸ್ಮಿನ್ ಧರ್ಮಿಣ್ಯನಿಷ್ಣಾತಸ್ಯಾನ್ತೇವಾಸಿಜನಸ್ಯ ತದವಬೋಧವಿಧಾಯಿಭಿಃ ಕೈ ಶ್ಚಿದ್ಧರ್ಮೈಸ್ತಮನುಶಾಸತಾಂ ಸೂರಿಣಾಂ ಧರ್ಮಧರ್ಮಿಣೋಃ ಸ್ವಭಾವತೋಽಭೇದೇಽಪಿ ವ್ಯಪದೇಶತೋ ಭೇದಮುತ್ಪಾದ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಮಾತ್ರೇಣೈವ ಜ್ಞಾನಿನೋ ದರ್ಶನಂ ಜ್ಞಾನಂ ಚಾರಿತ್ರಮಿತ್ಯುಪದೇಶಃ . ಪರಮಾರ್ಥತಸ್ತ್ವೇಕದ್ರವ್ಯನಿಷ್ಪೀತಾನನ್ತಪರ್ಯಾಯತಯೈಕಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮಿಲಿತಾಸ್ವಾದಮ- ಭೇದಮೇಕಸ್ವಭಾವಮನುಭವತೋ ನ ದರ್ಶನಂ ನ ಜ್ಞಾನಂ ನ ಚಾರಿತ್ರಂ, ಜ್ಞಾಯಕ ಏವೈಕಃ ಶುದ್ಧಃ .

ಟೀಕಾ : — ಇಸ ಜ್ಞಾಯಕ ಆತ್ಮಾಕೋ ಬನ್ಧಪರ್ಯಾಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಅಶುದ್ಧತಾ ತೋ ದೂರ ರಹೋ, ಕಿನ್ತು ಉಸಕೇ ದರ್ಶನ, ಜ್ಞಾನ, ಚಾರಿತ್ರ ಭೀ ವಿದ್ಯಮಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನನ್ತ ಧರ್ಮೋಂವಾಲೇ ಏಕ ಧರ್ಮೀಮೇಂ ಜೋ ನಿಷ್ಣಾತ ನಹೀಂ ಹೈಂ ಐಸೇ ನಿಕಟವರ್ತೀ ಶಿಷ್ಯಜನಕೋ, ಧರ್ಮೀಕೋ ಬತಲಾನೇವಾಲೇ ಕತಿಪಯ ಧರ್ಮೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ, ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹುಏ ಆಚಾರ್ಯೋಂಕಾ — ಯದ್ಯಪಿ ಧರ್ಮ ಔರ ಧರ್ಮೀಕಾ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅಭೇದ ಹೈ ತಥಾಪಿ ನಾಮಸೇ ಭೇದ ಕರಕೇ — ವ್ಯವಹಾರಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ದರ್ಶನ ಹೈ, ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ದೇಖಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಅನನ್ತ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ ಏಕ ದ್ರವ್ಯ ಪೀ ಗಯಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ಏಕ ಹೈ ಐಸೇ ಕುಛ — ಮಿಲೇ ಹುಏ ಆಸ್ವಾದವಾಲೇ, ಅಭೇದ, ಏಕಸ್ವಭಾವೀ ತತ್ತ್ವ — ಕಾ ಅನುಭವ ಕರನೇವಾಲೇಕೋ ದರ್ಶನ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಜ್ಞಾನ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಚಾರಿತ್ರ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ, ಏಕ ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾಯಕ ಹೀ ಹೈ .

ಭಾವಾರ್ಥ : — ಇಸ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೇ ಕರ್ಮಬನ್ಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಅಶುದ್ಧತಾ ಹೋತೀ ಹೈ, ಯಹ ಬಾತ ತೋ ದೂರ ಹೀ ರಹೋ, ಕಿನ್ತು ಉಸಕೇ ದರ್ಶನ, ಜ್ಞಾನ, ಚಾರಿತ್ರಕೇ ಭೀ ಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಸ್ತು ಅನನ್ತಧರ್ಮರೂಪ ಏಕಧರ್ಮೀ ಹೈ . ಪರನ್ತು ವ್ಯವಹಾರೀ ಜನ ಧರ್ಮೋಂಕೋ ಹೀ ಸಮಝತೇ ಹೈಂ, ಧರ್ಮೀಕೋ ನಹೀಂ ಜಾನತೇ; ಇಸಲಿಯೇ ವಸ್ತುಕೇ ಕಿನ್ಹೀಂ ಅಸಾಧಾರಣ ಧರ್ಮೋಂಕೋ ಉಪದೇಶಮೇಂ ಲೇಕರ ಅಭೇದರೂಪ ವಸ್ತುಮೇಂ ಭೀ ಧರ್ಮೋಂಕೇ ನಾಮರೂಪ ಭೇದಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರಕೇ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಕಿ ಜ್ಞಾನೀಕೇ ದರ್ಶನ ಹೈ, ಜ್ಞಾನ ಹೈ, ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಭೇದಮೇಂ ಭೇದ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ . ಯದಿ ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ವಿಚಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಏಕ ದ್ರವ್ಯ ಅನನ್ತ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ ಅಭೇದರೂಪಸೇ ಪೀ ಕರ ಬೈಠಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಮೇಂ ಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಯಹಾಂ ಕೋಈ ಕಹ ಸಕತಾ ಹೈ ಕಿ ಪರ್ಯಾಯ ಭೀ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಹೀ ಭೇದ ಹೈಂ, ಅವಸ್ತು ನಹೀಂ; ತಬ ಫಿ ರ ಉನ್ಹೇಂ ವ್ಯವಹಾರ ಕೈಸೇ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ ? ಉಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಯಹ ಹೈ : — ಯಹ ಠೀಕ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಯಹಾಂ ದ್ರವ್ಯದೃಷ್ಟಿಸೇ ಅಭೇದಕೋ ಪ್ರಧಾನ ಕರಕೇ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಹೈ . ಅಭೇದದೃಷ್ಟಿಮೇಂ ಭೇದಕೋ ಗೌಣ ಕಹನೇಸೇ ಹೀ ಅಭೇದ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಮಾಲೂಮ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಭೇದಕೋ ಗೌಣ ಕರಕೇ ಉಸೇ ವ್ಯವಹಾರ ಕಹಾ ಹೈ . ಯಹಾಂ ಯಹ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೈ ಕಿ ಭೇದದೃಷ್ಟಿಮೇಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ದಶಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಔರ ಸರಾಗೀಕೇ ವಿಕಲ್ಪ ಹೋತೇ ರಹತೇ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಜಹಾಂ ತಕ ರಾಗಾದಿಕ ದೂರ ನಹೀಂ ಹೋ ಜಾತೇ ವಹಾಂ ತಕ ಭೇದಕೋ ಗೌಣ ಕರಕೇ ಅಭೇದರೂಪ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಅನುಭವ ಕರಾಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ವೀತರಾಗ ಹೋನೇಕೇ ಬಾದ ಭೇದಾಭೇದರೂಪ ವಸ್ತುಕಾ ಜ್ಞಾತಾ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ನಯಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ಹೀ ನಹೀಂ ರಹತಾ ..೭..

೧೮