ഏവമേവ ച മോഹപദപരിവര്തനേന രാഗദ്വേഷക്രോധമാനമായാലോഭകര്മനോകര്മമനോവചനകായശ്രോത്ര- ചക്ഷുര്ഘ്രാണരസനസ്പര്ശനസൂത്രാണി ഷോഡശ വ്യാഖ്യേയാനി . അനയാ ദിശാന്യാന്യപ്യൂഹ്യാനി .
ന്നുഃ സ്തോത്രം വ്യവഹാരതോസ്തി വപുഷഃ സ്തുത്യാ ന തത്തത്ത്വതഃ .
ന്നാതസ്തീര്ഥകരസ്തവോത്തരബലാദേകത്വമാത്മാംഗയോഃ ..൨൭..
ഇസപ്രകാര) ഭാവ്യഭാവക ഭാവകാ അഭാവ ഹോനേസേ ഏകത്വ ഹോനേസേ ടംകോത്കീര്ണ (നിശ്ചല) പരമാത്മാകോ പ്രാപ്ത ഹുആ വഹ ‘ക്ഷീണമോഹ ജിന’ കഹലാതാ ഹൈ . യഹ തീസരീ നിശ്ചയസ്തുതി ഹൈ .
യഹാ ഭീ പൂര്വ കഥനാനുസാര ‘മോഹ’ പദകോ ബദലകര രാഗ, ദ്വേഷ, ക്രോധ, മാന, മായാ, ലോഭ, കര്മ, നോകര്മ, മന, വചന, കായ, ശ്രോത്ര, ചക്ഷു, ഘ്രാണ, രസന, സ്പര്ശ — ഇന പദോംകോ രഖകര സോലഹ സൂത്രോംകാ വ്യാഖ്യാന കരനാ ഔര ഇസപ്രകാരകേ ഉപദേശസേ അന്യ ഭീ വിചാര ലേനാ .
ഭാവാര്ഥ : — സാധു പഹലേ അപനേ ബലസേ ഉപശമ ഭാവകേ ദ്വാരാ മോഹകോ ജീതകര, ഫി ര ജബ അപനീ മഹാ സാമര്ഥ്യസേ മോഹകോ സത്താമേംസേ നഷ്ട കരകേ ജ്ഞാനസ്വരൂപ പരമാത്മാകോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ തബ വഹ ക്ഷീണമോഹ ജിന കഹലാതാ ഹൈ ..൩൩..
അബ യഹാ ഇസ നിശ്ചയ-വ്യവഹാരരൂപ സ്തുതികേ അര്ഥകാ കലശരൂപ കാവ്യ കഹതേ ഹൈം : —
ശ്ലോകാര്ഥ : — [കായാത്മനോഃ വ്യവഹാരതഃ ഏകത്വം ] ശരീര ഔര ആത്മാകേ വ്യവഹാരനയസേ ഏകത്വ ഹൈ, [തു പുനഃ ] കിന്തു [ നിശ്ചയാത് ന ] നിശ്ചയനയസേ നഹീം ഹൈ; [വപുഷഃ സ്തുത്യാ നുഃ സ്തോത്രം വ്യവഹാരതഃ അസ്തി ] ഇസലിഏ ശരീരകേ സ്തവനസേ ആത്മാ-പുരുഷകാ സ്തവന വ്യവഹാരനയസേ ഹുആ കഹലാതാ ഹൈ, [തത്ത്വതഃ തത് ന ] നിശ്ചയനയസേ നഹീം; [നിശ്ചയതഃ ] നിശ്ചയസേ തോ [ചിത്സ്തുത്യാ ഏവ ] ചൈതന്യകേ സ്തവനസേ ഹീ [ചിതഃ സ്തോത്രം ഭവതി ] ചൈതന്യകാ സ്തവന ഹോതാ ഹൈ . [സാ ഏവം ഭവേത് ] ഉസ ചൈതന്യകാ സ്തവന യഹാ ജിതേന്ദ്രിയ, ജിതമോഹ, ക്ഷീണമോഹ — ഇത്യാദിരൂപസേ കഹാ വൈസാ ഹൈ . [അതഃ തീര്ഥകരസ്തവോത്തരബലാത് ] അജ്ഞാനീനേ തീര്ഥംകരകേ സ്തവനകാ ജോ പ്രശ്ന കിയാ ഥാ ഉസകാ ഇസപ്രകാര നയവിഭാഗസേ ഉത്തര ദിയാ ഹൈ; ജിസകേ ബലസേ യഹ സിദ്ധ ഹുആ കി [ആത്മ-അങ്ഗയോഃ ഏകത്വം ന ] ആത്മാ ഔര ശരീരമേം നിശ്ചയസേ ഏകത്വ നഹീം ഹൈ .൨൭.
൭൨