Samaysar-Hindi (Malayalam transliteration). Gatha: 47.

< Previous Page   Next Page >


Page 96 of 642
PDF/HTML Page 129 of 675

 

സമയസാര
[ ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ-

ഭേദദര്ശനാത്ത്രസസ്ഥാവരാണാം ഭസ്മന ഇവ നിഃശംക മുപമര്ദനേന ഹിംസാഭാവാദ്ഭവത്യേവ ബന്ധസ്യാഭാവഃ . തഥാ രക്തദ്വിഷ്ടവിമൂഢോ ജീവോ ബധ്യമാനോ മോചനീയ ഇതി രാഗദ്വേഷമോഹേഭ്യോ ജീവസ്യ പരമാര്ഥതോ ഭേദദര്ശനേന മോക്ഷോപായപരിഗ്രഹണാഭാവാത് ഭവത്യേവ മോക്ഷസ്യാഭാവഃ .

അഥ കേന ദൃഷ്ടാന്തേന പ്രവൃത്തോ വ്യവഹാര ഇതി ചേത്

രായാ ഹു ണിഗ്ഗദോ ത്തി യ ഏസോ ബലസമുദയസ്സ ആദേസോ .

വവഹാരേണ ദു വുച്ചദി തത്ഥേക്കോ ണിഗ്ഗദോ രായാ ..൪൭.. പരമാര്ഥകാ കഹനേവാലാ ഹൈ ഇസലിഏ, അപരമാര്ഥഭൂത ഹോനേ പര ഭീ, ധര്മതീര്ഥകീ പ്രവൃത്തി കരനേകേ ലിഏ (വ്യവഹാരനയ) ബതലാനാ ന്യായസങ്ഗത ഹീ ഹൈ . പരന്തു യദി വ്യവഹാരനയ ന ബതായാ ജായേ തോ, പരമാര്ഥസേ (നിശ്ചയനയസേ) ജീവ ശരീരസേ ഭിന്ന ബതായേ ജാനേകേ കാരണ, ജൈസേ ഭസ്മകോ മസല ദേനേമേം ഹിംസാകാ അഭാവ ഹൈ ഉസീപ്രകാര, ത്രസസ്ഥാവര ജീവോംകോ നിഃശംകതയാ മസല ദേനേകുചല ദേനേ (ഘാത കരനേ)മേം ഭീ ഹിംസാകാ അഭാവ ഠഹരേഗാ ഔര ഇസ കാരണ ബന്ധകാ ഹീ അഭാവ സിദ്ധ ഹോഗാ; തഥാ പരമാര്ഥകേ ദ്വാരാ ജീവ രാഗദ്വേഷമോഹസേ ഭിന്ന ബതായേ ജാനേകേ കാരണ, ‘രാഗീ, ദ്വേഷീ, മോഹീ ജീവ കര്മസേ ബ ധതാ ഹൈ ഉസേ ഛുഡാനാ’ഇസപ്രകാര മോക്ഷകേ ഉപായകേ ഗ്രഹണകാ അഭാവ ഹോ ജായേഗാ ഔര ഇസസേ മോക്ഷകാ ഹീ അഭാവ ഹോഗാ . (ഇസപ്രകാര യദി വ്യവഹാരനയ ന ബതായാ ജായ തോ ബന്ധ-മോക്ഷകാ അഭാവ ഠഹരതാ ഹൈ .)

ഭാവാര്ഥ :പരമാര്ഥനയ തോ ജീവകോ ശരീര തഥാ രാഗദ്വേഷമോഹസേ ഭിന്ന കഹതാ ഹൈ . യദി ഇസീകാ ഏകാന്ത ഗ്രഹണ കിയാ ജായേ തോ ശരീര തഥാ രാഗദ്വേഷമോഹ പുദ്ഗലമയ സിദ്ധ ഹോംഗേ, തോ ഫി ര പുദ്ഗലകാ ഘാത കരനേസേ ഹിംസാ നഹീം ഹോഗീ തഥാ രാഗദ്വേഷമോഹസേ ബന്ധ നഹീം ഹോഗാ . ഇസപ്രകാര, പരമാര്ഥസേ ജോ സംസാര-മോക്ഷ ദോനോംകാ അഭാവ കഹാ ഹൈ ഏകാന്തസേ യഹ ഹീ ഠഹരേഗാ . കിന്തു ഐസാ ഏകാന്തരൂപ വസ്തുകാ സ്വരൂപ നഹീം ഹൈ; അവസ്തുകാ ശ്രദ്ധാന, ജ്ഞാന, ആചരണ അവസ്തുരൂപ ഹീ ഹൈ . ഇസലിയേ വ്യവഹാരനയകാ ഉപദേശ ന്യായപ്രാപ്ത ഹൈ . ഇസപ്രകാര സ്യാദ്വാദസേ ദോനോം നയോംകാ വിരോധ മിടാകര ശ്രദ്ധാന കരനാ സോ സമ്യക്ത്വ ഹൈ ..൪൬..

അബ ശിഷ്യ പൂഛതാ ഹൈ കി യഹ വ്യവഹാരനയ കിസ ദൃഷ്ടാന്തസേ പ്രവൃത്ത ഹുആ ഹൈ ? ഉസകാ ഉത്തര കഹതേ ഹൈം :

‘നിര്ഗമന ഇസ നൃപകാ ഹുആ’നിര്ദേശ സൈന്യസമൂഹമേം,
വ്യവഹാരസേ കഹലായ യഹ, പര ഭൂപ ഇസമേം ഏക ഹൈ; ..൪൭..

൯൬