യഥൈഷ രാജാ പംച യോജനാന്യഭിവ്യാപ്യ നിഷ്ക്രാമതീത്യേകസ്യ പംച യോജനാന്യഭിവ്യാപ്തുമ- ശക്യത്വാദ്വയവഹാരിണാം ബലസമുദായേ രാജേതി വ്യവഹാരഃ, പരമാര്ഥതസ്ത്വേക ഏവ രാജാ; തഥൈഷ ജീവഃ സമഗ്രം രാഗഗ്രാമമഭിവ്യാപ്യ പ്രവര്തത ഇത്യേകസ്യ സമഗ്രം രാഗഗ്രാമമഭിവ്യാപ്തുമശക്യത്വാദ്വയവഹാരിണാമധ്യവ- സാനാദിഷ്വന്യഭാവേഷു ജീവ ഇതി വ്യവഹാരഃ, പരമാര്ഥതസ്ത്വേക ഏവ ജീവഃ .
— ശാസ്ത്രന കിയാ വ്യവഹാര, പര വഹാം ജീവ നിശ്ചയ ഏക ഹൈ ..൪൮..
ഗാഥാര്ഥ : — ജൈസേ കോഈ രാജാ സേനാസഹിത നികലാ വഹാ [രാജാ ഖലു നിര്ഗതഃ ] ‘യഹ രാജാ നികലാ’ [ഇതി ഏഷഃ ] ഇസപ്രകാര ജോ യഹ [ബലസമുദയസ്യ ] സേനാകേ സമുദായകോ [ആദേശഃ ] കഹാ ജാതാ ഹൈ സോ വഹ [വ്യവഹാരേണ തു ഉച്യതേ ] വ്യവഹാരസേ കഹാ ജാതാ ഹൈ, [തത്ര ] ഉസ സേനാമേം (വാസ്തവമേം) [ഏകഃ നിര്ഗതഃ രാജാ ] രാജാ തോ ഏക ഹീ നികലാ ഹൈ; [ഏവമ് ഏവ ച ] ഉസീപ്രകാര [അധ്യവസാനാദ്യന്യഭാവാനാമ് ] അധ്യവസാനാദി അന്യഭാവോംകോ [ജീവഃ ഇതി ] ‘(യഹ) ജീവ ഹൈ’ ഇസപ്രകാര [സൂത്രേ ] പരമാഗമമേം കഹാ ഹൈ സോ [വ്യവഹാരഃ കൃതഃ ] വ്യവഹാര കിയാ ഹൈ, [തത്ര നിശ്ചിതഃ ] യദി നിശ്ചയസേ വിചാര കിയാ ജായേ തോ ഉനമേം [ജീവഃ ഏകഃ ] ജീവ തോ ഏക ഹീ ഹൈ
ടീകാ : — ജൈസേ യഹ കഹനാ കി യഹ രാജാ പാ ച യോജനകേ വിസ്താരമേം നികല രഹാ ഹൈ സോ യഹ വ്യവഹാരീജനോംകാ സേനാ സമുദായമേം രാജാ കഹ ദേനേകാ വ്യവഹാര ഹൈ; ക്യോംകി ഏക രാജാകാ പാ ച യോജനമേം ഫൈ ലനാ അശക്യ ഹൈ; പരമാര്ഥസേ തോ രാജാ ഏക ഹീ ഹൈ, (സേനാ രാജാ നഹീം ഹൈ); ഉസീപ്രകാര യഹ ജീവ സമഗ്ര (സമസ്ത) രാഗഗ്രാമമേം ( – രാഗകേ സ്ഥാനോംമേം) വ്യാപ്ത ഹോകര പ്രവൃത്ത ഹോ രഹാ ഹൈ ഐസാ കഹനാ വഹ, വ്യവഹാരീജനോംകാ അധ്യവസാനാദി അന്യഭാവോംമേം ജീവ കഹനേകാ വ്യവഹാര ഹൈ; ക്യോംകി ഏക ജീവകാ സമഗ്ര രാഗഗ്രാമമേം വ്യാപ്ത ഹോനാ അശക്യ ഹൈ; പരമാര്ഥസേ തോ ജീവ ഏക ഹീ ഹൈ, (അധ്യവസാനാദിക ഭാവ ജീവ നഹീം ഹൈം) ..൪൭-൪൮..