ഇഹ കില സകലസ്യാപി ജീവലോകസ്യ സംസാരചക്രക്രോഡാധിരോപിതസ്യാശ്രാംതമനംതദ്രവ്യക്ഷേത്ര- കാലഭവഭാവപരാവര്തൈഃ സമുപക്രാംതഭ്രാന്തേരേകച്ഛത്രീകൃതവിശ്വതയാ മഹതാ മോഹഗ്രഹേണ ഗോരിവ വാഹ്യമാനസ്യ പ്രസഭോജ്ജൃമ്ഭിതതൃഷ്ണാതംക ത്വേന വ്യക്താന്തരാധേരുത്തമ്യോത്തമ്യ മൃഗതൃഷ്ണായമാനം വിഷയഗ്രാമമുപരുന്ധാനസ്യ പരസ്പരമാചാര്യത്വമാചരതോനന്തശഃ ശ്രുതപൂര്വാനന്തശഃ പരിചിതപൂര്വാനന്തശോനുഭൂതപൂര്വാ ചൈകത്വവിരുദ്ധത്വേനാ- ത്യന്തവിസംവാദിന്യപി കാമഭോഗാനുബദ്ധാ കഥാ . ഇദം തു നിത്യവ്യക്തതയാന്തഃപ്രകാശമാനമപി കഷായചക്രേണ സഹൈകീക്രിയമാണത്വാദത്യന്തതിരോഭൂതം സത് സ്വസ്യാനാത്മജ്ഞതയാ പരേഷാമാത്മജ്ഞാനാമനുപാസനാച്ച ന
ഗാഥാര്ഥ : — [സര്വസ്യ അപി ] സര്വ ലോകകോ [കാമഭോഗബന്ധകഥാ ] കാമഭോഗസമ്ബന്ധീ ബന്ധകീ കഥാ തോ [ശ്രുതപരിചിതാനുഭൂതാ ] സുനനേമേം ആ ഗഈ ഹൈ, പരിചയമേം ആ ഗഈ ഹൈ, ഔര അനുഭവമേം ഭീ ആ ഗഈ ഹൈ, ഇസലിയേ സുലഭ ഹൈ; കിന്തു [വിഭക്ത സ്യ ] ഭിന്ന ആത്മാകാ [ഏകത്വസ്യ ഉപലമ്ഭഃ ] ഏകത്വ ഹോനാ കഭീ ന തോ സുനാ ഹൈ, ന പരിചയമേം ആയാ ഹൈ ഔര ന അനുഭവമേം ആയാ ഹൈ, ഇസലിയേ [കേവലം ] ഏക വഹ [ന സുലഭഃ ] സുലഭ നഹീം ഹൈ .
ടീകാ : — ഇസ സമസ്ത ജീവലോകകോ, കാമഭോഗസമ്ബന്ധീ കഥാ ഏകത്വസേ വിരുദ്ധ ഹോനേസേ അത്യന്ത വിസംവാദ കരാനേവാലീ ഹൈ (ആത്മാകാ അത്യന്ത അനിഷ്ട കരനേവാലീ ഹൈ) തഥാപി, പഹലേ അനന്ത ബാര സുനനേമേം ആഈ ഹൈ, അനന്ത ബാര പരിചയമേം ആഈ ഹൈ ഔര അനന്ത ബാര അനുഭവമേം ഭീ ആ ചുകീ ഹൈ . വഹ ജീവലോക, സംസാരരൂപീ ചക്രകേ മധ്യമേം സ്ഥിത ഹൈ, നിരന്തര ദ്രവ്യ, ക്ഷേത്ര, കാല, ഭവ ഔര ഭാവരൂപ അനന്ത പരാവര്തനോംകേ കാരണ ഭ്രമണകോ പ്രാപ്ത ഹുആ ഹൈ, സമസ്ത വിശ്വകോ ഏകഛത്ര രാജ്യസേ വശ കരനേവാലാ മഹാ മോഹരൂപീ ഭൂത ജിസകേ പാസ ബൈലകീ ഭാംതി ഭാര വഹന കരാതാ ഹൈ, ജോരസേ പ്രഗട ഹുഏ തൃഷ്ണാരൂപീ രോഗകേ ദാഹസേ ജിസകോ അന്തരംഗമേം പീഡാ പ്രഗട ഹുഈ ഹൈ, ആകുലിത ഹോ ഹോകര മൃഗജലകീ ഭാ തി വിഷയഗ്രാമകോ (ഇന്ദ്രിയവിഷയോംകേ സമൂഹകോ) ജിസനേ ഘേരാ ഡാല രഖാ ഹൈ, ഔര വഹ പരസ്പര ആചാര്യത്വ ഭീ കരതാ ഹൈ (അര്ഥാത് ദൂസരോംസേ കഹകര ഉസീ പ്രകാര അംഗീകാര കരവാതാ ഹൈ) . ഇസലിയേ കാമഭോഗകീ കഥാ തോ സബകേ ലിയേ സുലഭ ഹൈ . കിന്തു നിര്മല ഭേദജ്ഞാനരൂപീ പ്രകാശസേ സ്പഷ്ട ഭിന്ന ദിഖാഈ ദേനേവാലാ യഹ മാത്ര ഭിന്ന ആത്മാകാ ഏകത്വ ഹീ — ജോ കി സദാ പ്രഗടരൂപസേ അന്തരങ്ഗമേം പ്രകാശമാന ഹൈ തഥാപി കഷായചക്ര (-കഷായസമൂഹ)കേ സാഥ ഏകരൂപ ജൈസാ കിയാ ജാതാ ഹൈ, ഇസലിയേ അത്യന്ത തിരോഭാവകോ പ്രാപ്ത ഹുആ ഹൈ ( – ഢക രഹാ ഹൈ) വഹ — അപനേമേം അനാത്മജ്ഞതാ ഹോനേസേ ( — സ്വയം ആത്മാകോ ന ജാനനേസേ) ഔര അന്യ ആത്മാകോ ജാനനേവാലോംകീ സംഗതി – സേവാ ന കരനേസേ, ന തോ പഹലേ കഭീ സുനാ ഹൈ, ന പഹലേ കഭീ പരിചയമേം ആയാ ഹൈ ഔര ന പഹലേ കഭീ
൧൨