ഇഹ കില സകലോദ്ഭാസിസ്യാത്പദമുദ്രിതശബ്ദബ്രഹ്മോപാസനജന്മാ, സമസ്തവിപക്ഷക്ഷോദക്ഷമാതി- നിസ്തുഷയുക്തയവലമ്ബനജന്മാ, നിര്മലവിജ്ഞാനഘനാന്തര്നിമഗ്നപരാപരഗുരുപ്രസാദീകൃ തശുദ്ധാത്മതത്ത്വാനുശാസന- ജന്മാ, അനവരതസ്യന്ദിസുന്ദരാനന്ദമുദ്രിതാമന്ദസംവിദാത്മകസ്വസംവേദനജന്മാ ച യഃ കശ്ചനാപി മമാത്മനഃ സ്വോ വിഭവസ്തേന സമസ്തേനാപ്യയം തമേകത്വവിഭക്തമാത്മാനം ദര്ശയേഹമിതി ബദ്ധവ്യവസായോസ്മി . കിന്തു യദി ദര്ശയേയം തദാ സ്വയമേവ സ്വാനുഭവപ്രത്യക്ഷേണ പരീക്ഷ്യ പ്രമാണീകര്തവ്യമ് . യദി തു സ്ഖലേയം തദാ തു ന ഛലഗ്രഹണജാഗരൂകൈര്ഭവിതവ്യമ് .
ടീകാ : — ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി ജോ കുഛ മേരേ ആത്മാകാ നിജവൈഭവ ഹൈ, ഉസ സബസേ മൈം ഇസ ഏകത്വവിഭക്ത ആത്മാകോ ദിഖാഊ ഗാ, ഐസാ മൈംനേ വ്യവസായ (ഉദ്യമ, നിര്ണയ) കിയാ ഹൈ . കൈസാ ഹൈ മേരേ ആത്മാകാ നിജവൈഭവ ? ഇസ ലോകമേം പ്രഗട സമസ്ത വസ്തുഓംകാ പ്രകാശക ഔര ‘സ്യാത്’ പദകീ മുദ്രാവാലാ ജോ ശബ്ദബ്രഹ്മ — അര്ഹന്തകാ പരമാഗമ — ഉസകീ ഉപാസനാസേ ജിസകാ ജന്മ ഹുആ ഹൈ . (‘സ്യാത്’കാ അര്ഥ ‘കഥംചിത്’ ഹൈ അര്ഥാത് കിസീ പ്രകാരസേ – കിസീ അപേക്ഷാസേ – കഹനാ . പരമാഗമകോ ശബ്ദബ്രഹ്മ കഹനേകാ കാരണ യഹ ഹൈ കി — അര്ഹന്തകേ പരമാഗമമേം സാമാന്യ ധര്മോംകേ — വചനഗോചര സമസ്ത ധര്മോംകേ — നാമ ആതേ ഹൈം ഔര വചനസേ അഗോചര ജോ വിശേഷധര്മ ഹൈം ഉനകാ അനുമാന കരായാ ജാതാ ഹൈ; ഇസപ്രകാര വഹ സര്വ വസ്തുഓംകാ പ്രകാശക ഹൈ, ഇസലിയേ ഉസേ സര്വവ്യാപീ കഹാ ജാതാ ഹൈ, ഔര ഇസീലിഏ ഉസേ ശബ്ദബ്രഹ്മ കഹതേ ഹൈം .) പുനഃ വഹ നിജവൈഭവ കൈസാ ഹൈ ? സമസ്ത വിപക്ഷ — അന്യവാദിയോംകേ ദ്വാരാ ഗൃഹീത സര്വഥാ ഏകാന്തരൂപ നയപക്ഷകേ നിരാകരണമേം സമര്ഥ അതിനിസ്തുഷ നിര്ബാധ യുക്തി കേ അവലമ്ബനസേ ഉസ നിജവൈഭവകാ ജന്മ ഹുആ ഹൈ , പുനഃ വഹ കൈസാ ഹൈ ? നിര്മല വിജ്ഞാനഘന ആത്മാമേം അന്തര്നിമഗ്ന (അന്തര്ലീന) പരമഗുരു – സര്വജ്ഞദേവ ഔര അപരഗുരു — ഗണധരാദികസേ ലേകര ഹമാരേ ഗുരുപര്യന്ത, ഉനകേ പ്രസാദരൂപസേ ദിയാ ഗയാ ജോ ശുദ്ധാത്മതത്ത്വകാ അനുഗ്രഹപൂര്വക ഉപദേശ ഉസസേ നിജവൈഭവകാ ജന്മ ഹുആ ഹൈ . പുനഃ വഹ കൈസാ ഹൈ ? നിരന്തര ഝരതാ ഹുആ — സ്വാദമേം ആതാ ഹുആ ജോ സുന്ദര ആനന്ദ ഹൈ, ഉസകീ മുദ്രാസേ യുക്ത പ്രചുരസംവേദനരൂപ സ്വസംവേദനസേ നിജവൈഭവകാ ജന്മ ഹുആ ഹൈ . യോം ജിസ-ജിസ പ്രകാരസേ മേരേ ജ്ഞാനകാ വൈഭവ ഹൈ ഉസ സമസ്ത വൈഭവസേ ദിഖാതാ ഹൂ . മൈം ജോ യഹ ദിഖാഊ തോ ഉസേ സ്വയമേവ അപനേ അനുഭവ- പ്രത്യക്ഷസേ പരീക്ഷാ കരകേ പ്രമാണ കരനാ; ഔര യദി കഹീം അക്ഷര, മാത്രാ, അലംകാര, യുക്തി ആദി പ്രകരണോംമേം ചൂക ജാഊ തോ ഛല (ദോഷ) ഗ്രഹണ കരനേമേം സാവധാന മത ഹോനാ . (ശാസ്ത്രസമുദ്രകേ ബഹുതസേ പ്രകരണ ഹൈം, ഇസലിഏ യഹാ സ്വസംവേദനരൂപ അര്ഥ പ്രധാന ഹൈ; ഇസലിഏ അര്ഥകീ പരീക്ഷാ കരനീ ചാഹിഏ .)
ഭാവാര്ഥ : — ആചാര്യ ആഗമകാ സേവന, യുക്തികാ അവലമ്ബന, പര ഔര അപര ഗുരുകാ ഉപദേശ ഔര സ്വസംവേദന — യോം ചാര പ്രകാരസേ ഉത്പന്ന ഹുഏ അപനേ ജ്ഞാനകേ വൈഭവസേ ഏകത്വ-വിഭക്ത ശുദ്ധ ആത്മാകാ സ്വരൂപ ദിഖാതേ ഹൈം . ഹേ ശ്രോതാഓം ! ഉസേ അപനേ സ്വസംവേദന-പ്രത്യക്ഷസേ പ്രമാണ കരോ; യദി കഹീം കിസീ പ്രകരണമേം ഭൂല ജാഊ തോ ഉതനേ ദോഷകോ ഗ്രഹണ മത കരനാ . കഹനേകാ ആശയ യഹ ഹൈ കി യഹാ അപനാ അനുഭവ പ്രധാന ഹൈ; ഉസസേ ശുദ്ധ സ്വരൂപകാ നിശ്ചയ കരോ ..൫..
൧൪