മേഷ ഇവാനിമേഷോന്മേഷിതചക്ഷുഃ പ്രേക്ഷത ഏവ, യദാ തു സ ഏവ വ്യവഹാരപരമാര്ഥപഥപ്രസ്ഥാപിതസമ്യഗ്ബോധ- മഹാരഥരഥിനാന്യേന തേനൈവ വാ വ്യവഹാരപഥമാസ്ഥായ ദര്ശനജ്ഞാനചാരിത്രാണ്യതതീത്യാത്മേത്യാത്മപദസ്യാഭിധേയം പ്രതിപാദ്യതേ തദാ സദ്യ ഏവോദ്യദമംദാനംദാന്തഃസുന്ദരബന്ധുരബോധതരംഗസ്തത്പ്രതിപദ്യത ഏവ . ഏവം മ്ലേച്ഛ- സ്ഥാനീയത്വാജ്ജഗതോ വ്യവഹാരനയോപി മ്ലേച്ഛഭാഷാസ്ഥാനീയത്വേന പരമാര്ഥപ്രതിപാദകത്വാദുപന്യസനീയഃ . അഥ ച ബ്രാഹ്മണോ ന മ്ലേച്ഛിതവ്യ ഇതി വചനാദ്വയവഹാരനയോ നാനുസര്തവ്യഃ .
ക ഹനേ പര ‘ആത്മാ’ ശബ്ദകേ അര്ഥകാ ജ്ഞാന ന ഹോനേസേ കുഛ ഭീ ന സമഝകര മേംഢേകീ ഭാംതി ആ ഖേം ഫാഡകര ടകടകീ ലഗാകര ദേഖതാ രഹതാ ഹൈ, കിന്തു ജബ വ്യവഹാര-പരമാര്ഥ മാര്ഗ പര സമ്യഗ്ജ്ഞാനരൂപീ മഹാരഥകോ ചലാനേവാലേ സാരഥീ സമാന അന്യ കോഈ ആചാര്യ അഥവാ ‘ആത്മാ’ ശബ്ദകോ കഹനേവാലാ സ്വയം ഹീ വ്യവഹാരമാര്ഗമേം രഹതാ ഹുആ ആത്മാ ശബ്ദകാ യഹ അര്ഥ ബതലാതാ ഹൈ കി — ‘‘ദര്ശന, ജ്ഞാന, ചാരിത്രകോ ജോ സദാ പ്രാപ്ത ഹോ വഹ ആത്മാ ഹൈ’’, തബ തത്കാല ഹീ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ അത്യന്ത ആനന്ദസേ ജിസകേ ഹൃദയമേം സുന്ദര ബോധതരംഗേം (ജ്ഞാനതരംഗേം) ഉഛലനേ ലഗതീ ഹൈം ഐസാ വഹ വ്യവഹാരീജന ഉസ ‘ആത്മാ’ ശബ്ദകേ അര്ഥകോ അച്ഛീ തരഹ സമഝ ലേതാ ഹൈ . ഇസപ്രകാര ജഗത തോ മ്ലേച്ഛകേ സ്ഥാന പര ഹോനേസേ, ഔര വ്യവഹാരനയ ഭീ മ്ലേച്ഛഭാഷാകേ സ്ഥാന പര ഹോനേസേ പരമാര്ഥകാ പ്രതിപാദക (കഹനേവാലാ) ഹൈ ഇസലിയേ, വ്യവഹാരനയ സ്ഥാപിത കരനേ യോഗ്യ ഹൈ; കിന്തു ബ്രാഹ്മണകോ മ്ലേച്ഛ നഹീം ഹോ ജാനാ ചാഹിഏ — ഇസ വചനസേ വഹ (വ്യവഹാരനയ) അനുസരണ കരനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈ .
ഭാവാര്ഥ : — ലോഗ ശുദ്ധനയകോ നഹീം ജാനതേ, ക്യോംകി ശുദ്ധനയകാ വിഷയ അഭേദ ഏകരൂപ വസ്തു ഹൈ; കിന്തു വേ അശുദ്ധനയകോ ഹീ ജാനതേ ഹൈം, ക്യോംകി ഉസകാ വിഷയ ഭേദരൂപ അനേക പ്രകാര ഹൈ; ഇസലിയേ വേ വ്യവഹാരകേ ദ്വാരാ ഹീ പരമാര്ഥകോ സമഝ സകതേ ഹൈം . അതഃ വ്യവഹാരനയകോ പരമാര്ഥകാ കഹനേവാലാ ജാനകര ഉസകാ ഉപദേശ കിയാ ജാതാ ഹൈ . ഇസകാ അര്ഥ യഹ നഹീം സമഝനാ ചാഹിഏ കി യഹാ വ്യവഹാരകാ ആലമ്ബന കരാതേ ഹൈം, പ്രത്യുത വ്യവഹാരകാ ആലമ്ബന ഛുഡാകര പരമാര്ഥമേം പഹു ചാതേ ഹൈം, — യഹ സമഝനാ ചാഹിയേ ..൮..
അബ, പ്രശ്ന യഹ ഹോതാ ഹൈ കി വ്യവഹാരനയ പരമാര്ഥകാ പ്രതിപാദക കൈസേ ഹൈ ? ഇസകേ ഉത്തരസ്വരൂപ ഗാഥാസൂത്ര കഹതേ ഹൈം : —
൨൦