ര്യദ്യന്തഃ കില കോപ്യഹോ കലയതി വ്യാഹത്യ മോഹം ഹഠാത് .
നിത്യം കര്മകലംക പംക വികലോ ദേവഃ സ്വയം ശാശ്വതഃ ..൧൨..
ജ്ഞാനാനുഭൂതിരിയമേവ കിലേതി ബുദ്ധവാ .
മേകോസ്തി നിത്യമവബോധഘനഃ സമന്താത് ..൧൩..
അജ്ഞാന ജഹാം തക രഹതാ ഹൈ വഹാം തക യഹ അനുഭവ യഥാര്ഥ നഹീം ഹോതാ .
ഭാവാര്ഥ : — യഹാം യഹ ഉപദേശ ഹൈ കി ശുദ്ധനയകേ വിഷയരൂപ ആത്മാകാ അനുഭവ കരോ .൧൧.
അബ, ഇസീ അര്ഥകാ സൂചക കലശരൂപ കാവ്യ പുനഃ കഹതേ ഹൈം, ജിസമേം യഹ കഹാ ഗയാ ഹൈ കി ഐസാ അനുഭവ കരനേ പര ആത്മദേവ പ്രഗട പ്രതിഭാസമാന ഹോതാ ഹൈ : —
ശ്ലോകാര്ഥ : — [യദി ] യദി [കഃ അപി സുധീഃ ] കോഈ സുബുദ്ധി (സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി) ജീവ [ഭൂതം ഭാന്തമ് അഭൂതമ് ഏവ ബന്ധം ] ഭൂത, വര്തമാന ഔര ഭവിഷ്യ — തീനോം കാലകേ കര്മബന്ധകോ അപനേ ആത്മാസേ [രഭസാത് ] തത്കാല – ശീഘ്ര [നിര്ഭിദ്യ ] ഭിന്ന കരകേ തഥാ [മോഹം ] ഉസ കര്മോദയകേ നിമിത്തസേ ഹോനേവാലേ മിഥ്യാത്വ (അജ്ഞാന) കോ [ഹഠാത് ] അപനേ ബലസേ (പുരുഷാര്ഥസേ) [വ്യാഹത്യ ] രോകകര അഥവാ നാശ കരകേ [അന്തഃ ] അന്തരങ്ഗമേം [കില അഹോ കലയതി ] അഭ്യാസ കരേ — ദേഖേ തോ [അയമ് ആത്മാ ] യഹ ആത്മാ [ആത്മ-അനുഭവ-ഏക-ഗമ്യ മഹിമാ ] അപനേ അനുഭവസേ ഹീ ജാനനേ യോഗ്യ ജിസകീ പ്രഗട മഹിമാ ഹൈ ഐസാ [വ്യക്ത : ] വ്യക്ത (അനുഭവഗോചര), [ധ്രുവം ] നിശ്ചല, [ശാശ്വതഃ ] ശാശ്വത, [നിത്യം കര്മ-കലങ്ക-പങ്ക-വികലഃ ] നിത്യ കര്മകലങ്ക-കര്ദമസേ രഹിത — [സ്വയം ദേവഃ ] ഐസാ സ്വയം സ്തുതി കരനേ യോഗ്യ ദേവ [ആസ്തേ ] വിരാജമാന ഹൈ .
ഭാവാര്ഥ : — ശുദ്ധനയകീ ദൃഷ്ടിസേ ദേഖാ ജായേ തോ സര്വ കര്മോംസേ രഹിത ചൈതന്യമാത്ര ദേവ അവിനാശീ ആത്മാ അന്തരങ്ഗമേം സ്വയം വിരാജമാന ഹൈ . യഹ പ്രാണീ — പര്യായബുദ്ധി ബഹിരാത്മാ — ഉസേ ബാഹര ഢൂ ഢതാ ഹൈ യഹ മഹാ അജ്ഞാന ഹൈ .൧൨.
൪൨