തദാനീം സാമാന്യവിശേഷാവിര്ഭാവതിരോഭാവാഭ്യാമനുഭൂയമാനമപി ജ്ഞാനമബുദ്ധലുബ്ധാനാം ന സ്വദതേ . തഥാ ഹി — യഥാ വിചിത്രവ്യംജനസംയോഗോപജാതസാമാന്യവിശേഷതിരോഭാവാവിര്ഭാവാഭ്യാമനുഭൂയമാനം ലവണം ലോകാനാമബുദ്ധാനാം വ്യംജനലുബ്ധാനാം സ്വദതേ, ന പുനരന്യസംയോഗശൂന്യതോപജാതസാമാന്യവിശേഷാവിര്ഭാവതിരോ- ഭാവാഭ്യാമ്; അഥ ച യദേവ വിശേഷാവിര്ഭാവേനാനുഭൂയമാനം ലവണം തദേവ സാമാന്യാവിര്ഭാവേനാപി . തഥാ വിചിത്രജ്ഞേയാകാരകരമ്ബിതത്വോപജാതസാമാന്യവിശേഷതിരോഭാവാവിര്ഭാവാഭ്യാമനുഭൂയമാനം ജ്ഞാനമബുദ്ധാനാം ജ്ഞേയ- ലുബ്ധാനാം സ്വദതേ, ന പുനരന്യസംയോഗശൂന്യതോപജാതസാമാന്യവിശേഷാവിര്ഭാവതിരോഭാവാഭ്യാമ്; അഥ ച യദേവ വിശേഷാവിര്ഭാവേനാനുഭൂയമാനം ജ്ഞാനം തദേവ സാമാന്യാവിര്ഭാവേനാപി . അലുബ്ധബുദ്ധാനാം തു യഥാ സൈന്ധവഖില്യോ- ന്യദ്രവ്യസംയോഗവ്യവച്ഛേദേന കേവല ഏവാനുഭൂയമാനഃ സര്വതോപ്യേകലവണരസത്വാല്ലവണത്വേന സ്വദതേ, തഥാ- സ്വയം ആത്മാ ഹീ ഹൈ . ഇസലിഏ ജ്ഞാനകീ അനുഭൂതി ഹീ ആത്മാകീ അനുഭൂതി ഹൈ . പരന്തു അബ വഹാ , സാമാന്യ ജ്ഞാനകേ ആവിര്ഭാവ (പ്രഗടപനാ) ഔര വിശേഷ (ജ്ഞേയാകാര) ജ്ഞാനകേ തിരോഭാവ (ആച്ഛാദന)സേ ജബ ജ്ഞാനമാത്രകാ അനുഭവ കിയാ ജാതാ ഹൈ തബ ജ്ഞാന പ്രഗട അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ തഥാപി ജോ അജ്ഞാനീ ഹൈം, ജ്ഞേയോംമേം ആസക്ത ഹൈം ഉന്ഹേം വഹ സ്വാദമേം നഹീം ആതാ . യഹ പ്രഗട ദൃഷ്ടാന്തസേ ബതലാതേ ഹൈം : —

ജൈസേ — അനേക പ്രകാരകേ ശാകാദി ഭോജനോംകേ സമ്ബന്ധസേ ഉത്പന്ന സാമാന്യ ലവണകേ തിരോഭാവ ഔര വിശേഷ ലവണകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ ജോ (സാമാന്യകേ തിരോഭാവരൂപ ഔര ശാകാദികേ സ്വാദഭേദസേ ഭേദരൂപ – വിശേഷരൂപ) ലവണ ഹൈ ഉസകാ സ്വാദ അജ്ഞാനീ, ശാക-ലോലുപ മനുഷ്യോംകോ ആതാ ഹൈ, കിന്തു അന്യകീ സമ്ബന്ധരഹിതതാസേ ഉത്പന്ന സാമാന്യകേ ആവിര്ഭാവ ഔര വിശേഷകേ തിരോഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ ജോ ഏകാകാര അഭേദരൂപ ലവണ ഹൈ ഉസകാ സ്വാദ നഹീം ആതാ; ഔര പരമാര്ഥസേ ദേഖാ ജായേ തോ, വിശേഷകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ (ക്ഷാരരസരൂപ) ലവണ ഹീ സാമാന്യകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ (ക്ഷാരരസരൂപ) ലവണ ഹൈ . ഇസപ്രകാര — അനേക പ്രകാരകേ ജ്ഞേയോംകേ ആകാരോംകേ സാഥ മിശ്രരൂപതാസേ ഉത്പന്ന സാമാന്യകേ തിരോഭാവ ഔര വിശേഷകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ ജോ (വിശേഷഭാവരൂപ, ഭേദരൂപ, അനേകാകാരരൂപ) ജ്ഞാന ഹൈ വഹ അജ്ഞാനീ, ജ്ഞേയ-ലുബ്ധ ജീവോംകോ സ്വാദമേം ആതാ ഹൈ, കിന്തു അന്യജ്ഞേയാകാരകീ സംയോഗരഹിതതാസേ ഉത്പന്ന സാമാന്യകേ ആവിര്ഭാവ ഔര വിശേഷകേ തിരോഭാവസേ അനുഭവമേം ആനേവാലാ ജോ ഏകാകാര അഭേദരൂപ ജ്ഞാന വഹ സ്വാദമേം നഹീം ആതാ; ഔര പരമാര്ഥസേ വിചാര കിയാ ജായേ തോ, ജോ ജ്ഞാന വിശേഷകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ വഹീ ജ്ഞാന സാമാന്യകേ ആവിര്ഭാവസേ അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ . അലുബ്ധ ജ്ഞാനിയോംകോ തോ, ജൈസേ സൈംധവകീ ഡലീ, അന്യദ്രവ്യകേ സംയോഗകാ വ്യവച്ഛേദ കരകേ കേവല സൈംധവകാ ഹീ അനുഭവ കിയേ ജാനേ പര, സര്വതഃ ഏക ക്ഷാരരസത്വകേ കാരണ ക്ഷാരരൂപസേ സ്വാദമേം ആതീ ഹൈ ഉസീപ്രകാര ആത്മാ ഭീ, പരദ്രവ്യകേ സംയോഗകാ വ്യവച്ഛേദ കരകേ കേവല ആത്മാകാ ഹീ അനുഭവ

൪൪