മമൈതത്പൂര്വമാസീന്നൈതസ്യാഹം പൂര്വമാസം മമാഹം പൂര്വമാസമേതസ്യൈതത്പൂര്വമാസീത്, ന മമൈതത്പുനര്ഭവിഷ്യതി നൈതസ്യാഹം പുനര്ഭവിഷ്യാമി മമാഹം പുനര്ഭവിഷ്യാമ്യേതസ്യൈതത്പുനര്ഭവിഷ്യതീതി സ്വദ്രവ്യ ഏവ സദ്ഭൂതാത്മവികല്പസ്യ പ്രതിബുദ്ധലക്ഷണസ്യ ഭാവാത് .
രസയതു രസികാനാം രോചനം ജ്ഞാനമുദ്യത് .
കില കലയതി കാലേ ക്വാപി താദാത്മ്യവൃത്തിമ് ..൨൨..
— ഇസപ്രകാര ജൈസേ കിസീകോ അഗ്നിമേം ഹീ സത്യാര്ഥ അഗ്നികാ വികല്പ ഹോ സോ പ്രതിബുദ്ധകാ ലക്ഷണ ഹൈ, ഇസീപ്രകാര ‘‘മൈം യഹ പരദ്രവ്യ നഹീം ഹൂ , യഹ പരദ്രവ്യ മുഝസ്വരൂപ നഹീം ഹൈ, — മൈം തോ മൈം ഹീ ഹൂ , പരദ്രവ്യ ഹൈ വഹ പരദ്രവ്യ ഹീ ഹൈ; മേരാ യഹ പരദ്രവ്യ നഹീം, ഇസ പരദ്രവ്യകാ മൈം നഹീം ഥാ, — മേരാ ഹീ മൈം ഹൂ , പരദ്രവ്യകാ പരദ്രവ്യ ഹൈ; യഹ പരദ്രവ്യ മേരാ പഹലേ നഹീം ഥാ, ഇസ പരദ്രവ്യകാ മൈം പഹലേ നഹീം ഥാ, — മേരാ മൈം ഹീ പഹലേ ഥാ, പരദ്രവ്യകാ പരദ്രവ്യ പഹലേ ഥാ; യഹ പരദ്രവ്യ മേരാ ഭവിഷ്യമേം നഹീം ഹോഗാ, ഇസകാ മൈം ഭവിഷ്യമേം നഹീം ഹോഊ ഗാ, — മൈം അപനാ ഹീ ഭവിഷ്യമേം ഹോഊ ഗാ, ഇസ (പരദ്രവ്യ)കാ യഹ (പരദ്രവ്യ) ഭവിഷ്യമേം ഹോഗാ’’ . — ഐസാ ജോ സ്വദ്രവ്യമേം ഹീ സത്യാര്ഥ ആത്മവികല്പ ഹോതാ ഹൈ വഹീ പ്രതിബുദ്ധ(ജ്ഞാനീ)കാ ലക്ഷണ ഹൈ, ഇസസേ ജ്ഞാനീ പഹിചാനാ ജാതാ ഹൈ .
ഭാവാര്ഥ : — ജോ പരദ്രവ്യമേം ആത്മാകാ വികല്പ കരതാ ഹൈ വഹ തോ അജ്ഞാനീ ഹൈ ഔര ജോ അപനേ ആത്മാകോ ഹീ അപനാ മാനതാ ഹൈ വഹ ജ്ഞാനീ ഹൈ — യഹ അഗ്നി-ഈംധനകേ ദൃഷ്ടാന്തസേ ദൃഢ കിയാ ഹൈ ..൨൦സേ൨൨..
അബ ഇസ അര്ഥകാ കലശരൂപ കാവ്യ കഹതേ ഹൈം : —
ശ്ലോകാര്ഥ : — [ജഗത് ] ജഗത് അര്ഥാത് ജഗത്കേ ജീവോ ! [ആജന്മലീഢം മോഹമ് ] അനാദി സംസാരസേ ലേകര ആജ തക അനുഭവ കിയേ ഗയേ മോഹകോ [ഇദാനീം ത്യജതു ] അബ തോ ഛോഡോ ഔര [രസികാനാം രോചനം ] രസിക ജനോംകോ രുചികര, [ഉദ്യത് ജ്ഞാനമ് ] ഉദയ ഹുആ ജോ ജ്ഞാന ഉസകാ [രസയതു ] ആസ്വാദന കരോ; ക്യോംകി [ഇഹ ] ഇസ ലോകമേം [ആത്മാ ] ആത്മാ [കില ] വാസ്തവമേം [കഥമ് അപി ] കിസീപ്രകാര ഭീ [അനാത്മനാ സാകമ് ] അനാത്മാ(പരദ്രവ്യ)കേ സാഥ [ക്വ അപി കാലേ ] കദാപി [താദാത്മ്യവൃത്തിമ് കലയതി ന ] താദാത്മ്യവൃത്തി (ഏകത്വ)കോ പ്രാപ്ത നഹീം ഹോതാ, ക്യോംകി [ഏകഃ ] ആത്മാ ഏക ഹൈ വഹ അന്യ ദ്രവ്യകേ സാഥ ഏകതാരൂപ നഹീം ഹോതാ
ഭാവാര്ഥ : — ആത്മാ പരദ്രവ്യകേ സാഥ കിസീപ്രകാര കിസീ സമയ ഏകതാകേ ഭാവകോ പ്രാപ്ത നഹീം