ନଯଵିଭଜନଯୁକ୍ତ୍ଯାତ୍ଯନ୍ତମୁଚ୍ଛାଦିତାଯାମ୍ .
ସ୍ଵରସରଭସକୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରସ୍ଫୁ ଟନ୍ନେକ ଏଵ ..୨୮..
ଅବ ଫି ର, ଇସ ଅର୍ଥକେ ଜାନନେସେ ଭେଦଜ୍ଞାନକୀ ସିଦ୍ଧି ହୋତୀ ହୈ ଇସ ଅର୍ଥକା ସୂଚକ କାଵ୍ଯ କହତେ ହୈଂ : —
ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — [ପରିଚିତ-ତତ୍ତ୍ଵୈଃ ] ଜିନ୍ହୋଂନେ ଵସ୍ତୁକେ ଯଥାର୍ଥ ସ୍ଵରୂପକୋ ପରିଚଯରୂପ କିଯା ହୈ ଐସେ ମୁନିଯୋଂନେ [ଆତ୍ମ-କାଯ-ଏକତାଯାଂ ] ଜବ ଆତ୍ମା ଔର ଶରୀରକେ ଏକତ୍ଵକୋ [ଇତି ନଯ- ଵିଭଜନ-ଯୁକ୍ତ୍ଯା ] ଇସପ୍ରକାର ନଯଵିଭାଗକୋ ଯୁକ୍ତିକେ ଦ୍ଵାରା [ଅତ୍ଯନ୍ତମ୍ ଉଚ୍ଛାଦିତାଯାମ୍ ] ଜଡ଼ମୂଲସେ ଉଖାଡ଼ ଫେଂ କା ହୈ — ଉସକା ଅତ୍ଯନ୍ତ ନିଷେଧ କିଯା ହୈ, ତବ ଅପନେ [ସ୍ଵ-ରସ-ରଭସ-କୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରସ୍ଫୁ ଟନ୍ ଏକଃ ଏଵ ] ନିଜରସକେ ଵେଗସେ ଆକୃଷ୍ଟ ହୋ ପ୍ରଗଟ ହୋନେଵାଲେ ଏକ ସ୍ଵରୂପ ହୋକର [କସ୍ଯ ] କିସ ପୁରୁଷକୋ ଵହ [ବୋଧଃ ] ଜ୍ଞାନ [ଅଦ୍ଯ ଏଵ ] ତତ୍କାଲ ହୀ [ବୋଧଂ ] ଯଥାର୍ଥପନେକୋ [ନ ଅଵତରତି ] ପ୍ରାପ୍ତ ନ ହୋଗା ? ଅଵଶ୍ଯ ହୀ ହୋଗା .
ଭାଵାର୍ଥ : — ନିଶ୍ଚଯଵ୍ଯଵହାରନଯକେ ଵିଭାଗସେ ଆତ୍ମା ଔର ପରକା ଅତ୍ଯନ୍ତ ଭେଦ ବତାଯା ହୈ; ଉସେ ଜାନକର, ଐସା କୌନ ପୁରୁଷ ହୈ ଜିସେ ଭେଦଜ୍ଞାନ ନ ହୋ ? ହୋତା ହୀ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଜବ ଜ୍ଞାନ ଅପନେ ସ୍ଵରସସେ ସ୍ଵଯଂ ଅପନେ ସ୍ଵରୂପକୋ ଜାନତା ହୈ, ତବ ଅଵଶ୍ଯ ହୀ ଵହ ଜ୍ଞାନ ଅପନେ ଆତ୍ମାକୋ ପରସେ ଭିନ୍ନ ହୀ ବତଲାତା ହୈ . କୋଈ ଦୀର୍ଘସଂସାରୀ ହୀ ହୋ ତୋ ଉସକୀ ଯହାଁ କୋଈ ବାତ ନହୀଂ ହୈ .୨୮.
ଇସପ୍ରକାର, ଅପ୍ରତିବୁଦ୍ଧନେ ଜୋ ଯହ କହାଁ ଥା କି — ‘‘ହମାରା ତୋ ଯହ ନିଶ୍ଚଯ ହୈ କି ଶରୀର ହୀ ଆତ୍ମା ହୈ’’, ଉସକା ନିରାକରଣ କିଯା .
ଇସପ୍ରକାର ଯହ ଅଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵ ଅନାଦିକାଲୀନ ମୋହକେ ସଂତାନସେ ନିରୂପିତ ଆତ୍ମା ଔର ଶରୀରକେ ଏକତ୍ଵକେ ସଂସ୍କାରସେ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଅପ୍ରତିବୁଦ୍ଧ ଥା ଵହ ଅବ ତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପ ଜ୍ଯୋତିକା ପ୍ରଗଟ ଉଦଯ ହୋନେସେ ଔର ନେତ୍ରକେ ଵିକାରୀକୀ ଭାନ୍ତି (ଜୈସେ କିସୀ ପୁରୁଷକୀ ଆଁଖୋଂମେଂ ଵିକାର ଥା ତବ ଉସେ ଵର୍ଣାଦିକ ଅନ୍ଯଥା ଦୀଖତେ ଥେ ଔର ଜବ ନେତ୍ରଵିକାର ଦୂର ହୋ ଗଯା ତବ ଵେ ଜ୍ଯୋଂକେ ତ୍ଯୋଂ — ଯଥାର୍ଥ ଦିଖାଈ ଦେନେ ଲଗେ, ଇସୀପ୍ରକାର) ପଟଲ ସମାନ ଆଵରଣକର୍ମୋଂକେ ଭଲୀଭାନ୍ତି ଉଘଡ଼ ଜାନେସେ ପ୍ରତିବୁଦ୍ଧ ହୋ ଗଯା ଔର