ଣତ୍ଥି ମମ କୋ ଵି ମୋହୋ ବୁଜ୍ଝଦି ଉଵଓଗ ଏଵ ଅହମେକ୍କୋ .
ଇହ ଖଲୁ ଫଲଦାନସମର୍ଥତଯା ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂଯ ଭାଵକେନ ସତା ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯେଣାଭିନିର୍ଵର୍ତ୍ଯ- [ଅନଵମ୍ ଅତ୍ଯନ୍ତ-ଵେଗାତ୍ ଯାଵତ୍ ଵୃତ୍ତିମ୍ ନ ଅଵତରତି ] ପୁରାନୀ ନ ହୋ ଇସପ୍ରକାର ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵେଗସେ ଜବ ତକ ପ୍ରଵୃତ୍ତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନ ହୋ, [ତାଵତ୍ ] ଉସସେ ପୂର୍ଵ ହୀ [ଝଟିତି ] ତତ୍କାଲ [ସକଲ-ଭାଵୈଃ ଅନ୍ଯଦୀଯୈଃ ଵିମୁକ୍ତା ] ସକଲ ଅନ୍ଯଭାଵୋଂସେ ରହିତ [ସ୍ଵଯମ୍ ଇଯମ୍ ଅନୁଭୂତିଃ ] ସ୍ଵଯଂ ହୀ ଯହ ଅନୁଭୂତି ତୋ [ଆଵିର୍ବଭୂଵ ] ପ୍ରଗଟ ହୋ ଗଈ .
ଭାଵାର୍ଥ : — ଯହ ପରଭାଵକେ ତ୍ଯାଗକା ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ କହା ଉସ ପର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼େ ଉସସେ ପୂର୍ଵ, ସମସ୍ତ ଅନ୍ଯ ଭାଵୋଂସେ ରହିତ ଅପନେ ସ୍ଵରୂପକା ଅନୁଭଵ ତୋ ତତ୍କାଲ ହୋ ଗଯା; କ୍ଯୋଂକି ଯହ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈ କି ଵସ୍ତୁକୋ ପରକୀ ଜାନ ଲେନେକେ ବାଦ ମମତ୍ଵ ନହୀଂ ରହତା .୨୯.
ଅବ, ‘ଇସ ଅନୁଭୂତିସେ ପରଭାଵକା ଭେଦଜ୍ଞାନ କୈସେ ହୁଆ ?’ ଐସୀ ଆଶଂକା କରକେ, ପହଲେ ତୋ ଜୋ ଭାଵକଭାଵ — ମୋହକର୍ମକେ ଉଦଯରୂପ ଭାଵ, ଉସକେ ଭେଦଜ୍ଞାନକା ପ୍ରକାର କହତେ ହୈଂ : —
୧ଗାଥାର୍ଥ : — [ବୁଧ୍ଯତେ ] ଜୋ ଯହ ଜାନେ କି [ମୋହଃ ମମ କଃ ଅପି ନାସ୍ତି ] ‘ମୋହ ମେରା କୋଈ ଭୀ (ସମ୍ବନ୍ଧୀ) ନହୀଂ ହୈ, [ଏକଃ ଉପଯୋଗଃ ଏଵ ଅହମ୍ ] ଏକ ଉପଯୋଗ ହୀ ମୈଂ ହୂଁ — [ତଂ ] ଐସେ ଜାନନେକୋ [ସମଯସ୍ଯ ] ସିଦ୍ଧାନ୍ତକେ ଅଥଵା ସ୍ଵପରସ୍ଵରୂପକେ [ଵିଜ୍ଞାଯକାଃ ] ଜାନନେଵାଲେ [ମୋହନିର୍ମମତ୍ଵଂ ] ମୋହସେ ନିର୍ମମତ୍ଵ [ବ୍ରୁଵନ୍ତି ] କହତେ ହୈଂ .
ଟୀକା : — ନିଶ୍ଚଯସେ, (ଯହ ମେରେ ଅନୁଭଵମେଂ) ଫଲଦାନକୀ ସାମର୍ଥ୍ଯସେ ପ୍ରଗଟ ହୋକର
୧ଇସ ଗାଥାକା ଦୂସରା ଅର୍ଥ ଯହ ଭୀ ହୈ କି : — ‘କିଂଚିତ୍ମାତ୍ର ମୋହ ମେରା ନହୀଂ ହୈ, ମୈଂ ଏକ ହୂଁ’ ଐସା ଉପଯୋଗ ହୀ ( – ଆତ୍ମା ହୀ) ଜାନେ, ଉସ ଉପଯୋଗକୋ ( – ଆତ୍ମାକୋ) ସମଯକେ ଜାନନେଵାଲେ ମୋହକେ ପ୍ରତି ନିର୍ମମ (ମମତା ରହିତ) କହତେ ହୈଂ .