ସ୍ଵଯମଯମୁପଯୋଗୋ ବିଭ୍ରଦାତ୍ମାନମେକମ୍ .
କୃତପରିଣତିରାତ୍ମାରାମ ଏଵ ପ୍ରଵୃତ୍ତଃ ..୩୧..
ଅଥୈଵଂ ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରପରିଣତସ୍ଯାସ୍ଯାତ୍ମନଃ କୀଦ୍ରକ୍ ସ୍ଵରୂପସଂଚେତନଂ ଭଵତୀତ୍ଯାଵେଦଯନ୍ନୁପ- ସଂହରତି — ଅହମେକ୍କୋ ଖଲୁ ସୁଦ୍ଧୋ ଦଂସଣଣାଣମଇଓ ସଦାରୂଵୀ .
ଯହାଁ ଇସୀ ଅର୍ଥକା କଲଶରୂପ କାଵ୍ଯ କହତେ ହୈଂ : —
ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — [ଇତି ] ଇସପ୍ରକାର ପୂର୍ଵୋକ୍ତରୂପସେ ଭାଵକ ଭାଵ ଔର ଜ୍ଞେଯଭାଵୋଂସେ ଭେଦଜ୍ଞାନ ହୋନେ ପର [ସର୍ଵୈଃ ଅନ୍ଯଭାଵୈଃ ସହ ଵିଵେକେ ସତି ] ସର୍ଵ ଅନ୍ଯଭାଵୋଂସେ ଜବ ଭିନ୍ନତା ହୁଈ ତବ [ଅଯଂ ଉପଯୋଗଃ ] ଯହ ଉପଯୋଗ [ସ୍ଵଯଂ ] ସ୍ଵଯଂ ହୀ [ଏକଂ ଆତ୍ମାନମ୍ ] ଅପନେ ଏକ ଆତ୍ମାକୋ ହୀ [ବିଭ୍ରତ୍ ] ଧାରଣ କରତା ହୁଆ, [ପ୍ରକଟିତପରମାର୍ଥୈଃ ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଵୃତ୍ତୈଃ କୃତପରିଣତିଃ ] ଜିନକା ପରମାର୍ଥ ପ୍ରଗଟ ହୁଆ ହୈ ଐସେ ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରସେ ଜିସନେ ପରିଣତି କୀ ହୈ ଐସା, [ଆତ୍ମ-ଆରାମେ ଏଵ ପ୍ରଵୃତ୍ତଃ ] ଅପନେ ଆତ୍ମାରୂପୀ ବାଗ (କ୍ରୀଡ଼ାଵନ)ମେଂ ହୀ ପ୍ରଵୃତ୍ତି କରତା ହୈ, ଅନ୍ଯତ୍ର ନହୀଂ ଜାତା .
ଭାଵାର୍ଥ : — ସର୍ଵ ପରଦ୍ରଵ୍ଯୋଂସେ ତଥା ଉନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ଭାଵୋଂସେ ଜବ ଭେଦ ଜାନା ତବ ଉପଯୋଗକୋ ରମଣକେ ଲିଯେ ଅପନା ଆତ୍ମା ହୀ ରହା, ଅନ୍ଯ ଠିକାନା ନହୀଂ ରହା . ଇସପ୍ରକାର ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରକେ ସାଥ ଏକରୂପ ହୁଆ ଵହ ଆତ୍ମାମେଂ ହୀ ରମଣ କରତା ହୈ ଐସା ଜାନନା .୩୧.
ଅବ, ଇସପ୍ରକାର ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରସ୍ଵରୂପ ପରିଣତ ଇସ ଆତ୍ମାକୋ ସ୍ଵରୂପକା ସଂଚେତନ କୈସା ହୋତା ହୈ ଯହ କହତେ ହୁଏ ଆଚାର୍ଯ ଇସ କଥନକୋ ସମେଟତେ ହୈଂ : —
କୁଛ ଅନ୍ଯ ଵୋ ମେରା ତନିକ ପରମାଣୁମାତ୍ର ନହୀଂ ଅରେ ! ..୩୮..