ଅଟ୍ଠଵିହଂ ପି ଯ କମ୍ମଂ ସଵ୍ଵଂ ପୋଗ୍ଗଲମଯଂ ଜିଣା ବେଂତି .
ଅଧ୍ଯଵସାନାଦିଭାଵନିର୍ଵର୍ତକମଷ୍ଟଵିଧମପି ଚ କର୍ମ ସମସ୍ତମେଵ ପୁଦ୍ଗଲମଯମିତି କିଲ ସକଲଜ୍ଞ- ଜ୍ଞପ୍ତିଃ . ତସ୍ଯ ତୁ ଯଦ୍ଵିପାକକାଷ୍ଠାମଧିରୂଢସ୍ଯ ଫଲତ୍ଵେନାଭିଲପ୍ଯତେ ତଦନାକୁଲତ୍ଵଲକ୍ଷଣସୌଖ୍ଯାଖ୍ଯାତ୍ମ- ସ୍ଵଭାଵଵିଲକ୍ଷଣତ୍ଵାତ୍କିଲ ଦୁଃଖମ୍ . ତଦନ୍ତଃପାତିନ ଏଵ କିଲାକୁଲତ୍ଵଲକ୍ଷଣା ଅଧ୍ଯଵସାନାଦିଭାଵାଃ . ହୋତା ହୋ ତୋ ଉସକା ନିଷେଧ କିଯା ହୈ . ଯଦି ସମଝନେମେଂ ଅଧିକ କାଲ ଲଗେ ତୋ ଛହ ମାସସେ ଅଧିକ ନହୀଂ ଲଗେଗା; ଇସଲିଏ ଅନ୍ଯ ନିଷ୍ପ୍ରଯୋଜନ କୋଲାହଲକା ତ୍ଯାଗ କରକେ ଇସମେଂ ଲଗ ଜାନେସେ ଶୀଘ୍ର ହୀ ସ୍ଵରୂପକୀ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋ ଜାଯଗୀ ଐସା ଉପଦେଶ ହୈ .୩୪.
ଅବ ଶିଷ୍ଯ ପୂଛତା ହୈ କି ଇନ ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ଭାଵୋଂକୋ ଜୀଵ ନହୀଂ କହା, ଅନ୍ଯ ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵକୋ ଜୀଵ କହା; ତୋ ଯହ ଭାଵ ଭୀ ଚୈତନ୍ଯକେ ସାଥ ସମ୍ବନ୍ଧ ରଖନେଵାଲେ ପ୍ରତିଭାସିତ ହୋତେ ହୈଂ, (ଵେ ଚୈତନ୍ଯକେ ଅତିରିକ୍ତ ଜଡ଼କେ ତୋ ଦିଖାଈ ନହୀଂ ଦେତେ) ତଥାପି ଉନ୍ହେଂ ପୁଦ୍ଗଲକେ ସ୍ଵଭାଵ କ୍ଯୋଂ କହା ? ଉସକେ ଉତ୍ତରସ୍ଵରୂପ ଗାଥାସୂତ୍ର କହତେ ହୈଂ : —
ପରିପାକମେଂ ଜିସ କର୍ମକା ଫଲ ଦୁଃଖ ନାମ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈ ..୪୫..
ଗାଥାର୍ଥ : — [ଅଷ୍ଟଵିଧମ୍ ଅପି ଚ ] ଆଠୋଂ ପ୍ରକାରକା [କର୍ମ ] କର୍ମ [ସର୍ଵଂ ] ସବ [ପୁଦ୍ଗଲମଯଂ ] ପୁଦ୍ଗଲମଯ ହୈ ଐସା [ଜିନାଃ ] ଜିନେନ୍ଦ୍ରଭଗଵାନ ସର୍ଵଜ୍ଞଦେଵ [ବ୍ରୁଵନ୍ତି ] କହତେ ହୈଂ — [ଯସ୍ଯ ଵିପଚ୍ଯମାନସ୍ଯ ] ଜିସ ପକ୍ଵ ହୋକର ଉଦଯମେଂ ଆନେଵାଲେ କର୍ମକା [ଫଲଂ ] ଫଲ [ତତ୍ ] ପ୍ରସିଦ୍ଧ [ଦୁଃଖମ୍ ] ଦୁଃଖ ହୈ [ଇତି ଉଚ୍ଯତେ ] ଐସା କହା ହୈ .
ଟୀକା : — ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ସମସ୍ତ ଭାଵୋଂକୋ ଉତ୍ପନ୍ନ କରନେଵାଲା ଜୋ ଆଠୋଂ ପ୍ରକାରକା ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦି କର୍ମ ହୈ ଵହ ସଭୀ ପୁଦ୍ଗଲମଯ ହୈ ଐସା ସର୍ଵଜ୍ଞକା ଵଚନ ହୈ . ଵିପାକକୀ ମର୍ଯାଦାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ଉସ କର୍ମକେ ଫଲରୂପସେ ଜୋ କହା ଜାତା ହୈ ଵହ (ଅର୍ଥାତ୍ କର୍ମଫଲ), ଅନାକୁଲତାଲକ୍ଷଣ — ସୁଖନାମକ ଆତ୍ମସ୍ଵଭାଵସେ ଵିଲକ୍ଷଣ ହୈ ଇସଲିଏ, ଦୁଃଖ ହୈ . ଉସ ଦୁଃଖମେଂ ହୀ ଆକୁଲତାଲକ୍ଷଣ ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ଭାଵ
୯୪