ସର୍ଵେ ଏଵୈତେଽଧ୍ଯଵସାନାଦଯୋ ଭାଵାଃ ଜୀଵା ଇତି ଯଦ୍ଭଗଵଦ୍ଭିଃ ସକଲଜ୍ଞୈଃ ପ୍ରଜ୍ଞପ୍ତଂ ତଦଭୂତାର୍ଥସ୍ଯାପି ଵ୍ଯଵହାରସ୍ଯାପି ଦର୍ଶନମ୍ . ଵ୍ଯଵହାରୋ ହି ଵ୍ଯଵହାରିଣାଂ ମ୍ଲେଚ୍ଛଭାଷେଵ ମ୍ଲେଚ୍ଛାନାଂ ପରମାର୍ଥପ୍ରତିପାଦକତ୍ଵାଦ- ପରମାର୍ଥୋଽପି ତୀର୍ଥପ୍ରଵୃତ୍ତିନିମିତ୍ତଂ ଦର୍ଶଯିତୁଂ ନ୍ଯାଯ୍ଯ ଏଵ . ତମନ୍ତରେଣ ତୁ ଶରୀରାଜ୍ଜୀଵସ୍ଯ ପରମାର୍ଥତୋ ସମାଵିଷ୍ଟ ହୋ ଜାତେ ହୈଂ; ଇସଲିଯେ, ଯଦ୍ଯପି ଵେ ଚୈତନ୍ଯକେ ସାଥ ସମ୍ବନ୍ଧ ହୋନେକା ଭ୍ରମ ଉତ୍ପନ୍ନ କରତେ ହୈଂ ତଥାପି, ଵେ ଆତ୍ମସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ ହୈଂ, କିନ୍ତୁ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଵଭାଵ ହୈଂ .
ଭାଵାର୍ଥ : — ଜବ କର୍ମୋଦଯ ଆତା ହୈ ତବ ଯହ ଆତ୍ମା ଦୁଃଖରୂପ ପରିଣମିତ ହୋତା ହୈ ଔର ଦୁଃଖରୂପ ଭାଵ ହୈ ଵହ ଅଧ୍ଯଵସାନ ହୈ, ଇସଲିଯେ ଦୁଃଖରୂପ ଭାଵମେଂ ( – ଅଧ୍ଯଵସାନମେଂ) ଚେତନତାକା ଭ୍ରମ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୈ . ପରମାର୍ଥସେ ଦୁଃଖରୂପ ଭାଵ ଚେତନ ନହୀଂ ହୈ, କର୍ମଜନ୍ଯ ହୈ ଇସଲିଯେ ଜଡ଼ ହୀ ହୈ ..୪୫..
ଅବ ପ୍ରଶ୍ନ ହୋତା ହୈ କି ଯଦି ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ଭାଵ ହୈଂ ଵେ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଵଭାଵ ହୈଂ ତୋ ସର୍ଵଜ୍ଞକେ ଆଗମମେଂ ଉନ୍ହେଂ ଜୀଵରୂପ କ୍ଯୋଂ କହା ଗଯା ହୈ ? ଉସକେ ଉତ୍ତରସ୍ଵରୂପ ଗାଥାସୂତ୍ର କହତେ ହୈଂ : —
ଯେ ସର୍ଵ ଅଧ୍ଯଵସାନ ଆଦିକ ଭାଵକୋ ଜଁହ ଜିଵ କହେ ..୪୬..
ଗାଥାର୍ଥ : — [ଏତେ ସର୍ଵେ ] ଯହ ସବ [ଅଧ୍ଯଵସାନାଦଯଃ ଭାଵାଃ ] ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ଭାଵ [ଜୀଵାଃ ] ଜୀଵ ହୈଂ ଇସପ୍ରକାର [ଜିନଵରୈଃ ] ଜିନଵରୋଂନେ [ଉପଦେଶଃ ଵର୍ଣିତଃ ] ଜୋ ଉପଦେଶ ଦିଯା ହୈ ସୋ [ଵ୍ଯଵହାରସ୍ଯ ଦର୍ଶନମ୍ ] ଵ୍ଯଵହାରନଯ ଦିଖାଯା ହୈ .
ଟୀକା : — ଯହ ସବ ହୀ ଅଧ୍ଯଵସାନାଦି ଭାଵ ଜୀଵ ହୈଂ ଐସା ଜୋ ଭଗଵାନ ସର୍ଵଜ୍ଞଦେଵୋଂନେ କହା ହୈ ଵହ, ଯଦ୍ଯପି ଵ୍ଯଵହାରନଯ ଅଭୂତାର୍ଥ ହୈ ତଥାପି, ଵ୍ଯଵହାରନଯକୋ ଭୀ ବତାଯା ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଜୈସେ ମ୍ଲେଚ୍ଛଭାଷା ମ୍ଲେଚ୍ଛୋଂକୋ ଵସ୍ତୁସ୍ଵରୂପ ବତଲାତୀ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର ଵ୍ଯଵହାରନଯ ଵ୍ଯଵହାରୀ ଜୀଵୋଂକୋ