ਏਵਮੇਵ ਚ ਮੋਹਪਦਪਰਿਵਰ੍ਤਨੇਨ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਕ੍ਰੋਧਮਾਨਮਾਯਾਲੋਭਕਰ੍ਮਨੋਕਰ੍ਮਮਨੋਵਚਨਕਾਯਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰ- ਚਕ੍ਸ਼ੁਰ੍ਘ੍ਰਾਣਰਸਨਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਸੂਤ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ੋਡਸ਼ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯੇਯਾਨਿ . ਅਨਯਾ ਦਿਸ਼ਾਨ੍ਯਾਨ੍ਯਪ੍ਯੂਹ੍ਯਾਨਿ .
ਨ੍ਨੁਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਂ ਵ੍ਯਵਹਾਰਤੋਸ੍ਤਿ ਵਪੁਸ਼ਃ ਸ੍ਤੁਤ੍ਯਾ ਨ ਤਤ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ .
ਨ੍ਨਾਤਸ੍ਤੀਰ੍ਥਕਰਸ੍ਤਵੋਤ੍ਤਰਬਲਾਦੇਕਤ੍ਵਮਾਤ੍ਮਾਂਗਯੋਃ ..੨੭..
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ) ਭਾਵ੍ਯਭਾਵਕ ਭਾਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਏਕਤ੍ਵ ਹੋਨੇਸੇ ਟਂਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣ (ਨਿਸ਼੍ਚਲ) ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਆ ਵਹ ‘ਕ੍ਸ਼ੀਣਮੋਹ ਜਿਨ’ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ . ਯਹ ਤੀਸਰੀ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸ੍ਤੁਤਿ ਹੈ .
ਯਹਾਁ ਭੀ ਪੂਰ੍ਵ ਕਥਨਾਨੁਸਾਰ ‘ਮੋਹ’ ਪਦਕੋ ਬਦਲਕਰ ਰਾਗ, ਦ੍ਵੇਸ਼, ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਯਾ, ਲੋਭ, ਕਰ੍ਮ, ਨੋਕਰ੍ਮ, ਮਨ, ਵਚਨ, ਕਾਯ, ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰ, ਚਕ੍ਸ਼ੁ, ਘ੍ਰਾਣ, ਰਸਨ, ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ — ਇਨ ਪਦੋਂਕੋ ਰਖਕਰ ਸੋਲਹ ਸੂਤ੍ਰੋਂਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਕਰਨਾ ਔਰ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਉਪਦੇਸ਼ਸੇ ਅਨ੍ਯ ਭੀ ਵਿਚਾਰ ਲੇਨਾ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਸਾਧੁ ਪਹਲੇ ਅਪਨੇ ਬਲਸੇ ਉਪਸ਼ਮ ਭਾਵਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਮੋਹਕੋ ਜੀਤਕਰ, ਫਿ ਰ ਜਬ ਅਪਨੀ ਮਹਾ ਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਸੇ ਮੋਹਕੋ ਸਤ੍ਤਾਮੇਂਸੇ ਨਸ਼੍ਟ ਕਰਕੇ ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਵਰੂਪ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਵਹ ਕ੍ਸ਼ੀਣਮੋਹ ਜਿਨ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ ..੩੩..
ਅਬ ਯਹਾਁ ਇਸ ਨਿਸ਼੍ਚਯ-ਵ੍ਯਵਹਾਰਰੂਪ ਸ੍ਤੁਤਿਕੇ ਅਰ੍ਥਕਾ ਕਲਸ਼ਰੂਪ ਕਾਵ੍ਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਸ਼੍ਲੋਕਾਰ੍ਥ : — [ਕਾਯਾਤ੍ਮਨੋਃ ਵ੍ਯਵਹਾਰਤਃ ਏਕਤ੍ਵਂ ] ਸ਼ਰੀਰ ਔਰ ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਏਕਤ੍ਵ ਹੈ, [ਤੁ ਪੁਨਃ ] ਕਿਨ੍ਤੁ [ ਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍ ਨ ] ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਨਹੀਂ ਹੈ; [ਵਪੁਸ਼ਃ ਸ੍ਤੁਤ੍ਯਾ ਨੁਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਂ ਵ੍ਯਵਹਾਰਤਃ ਅਸ੍ਤਿ ] ਇਸਲਿਏ ਸ਼ਰੀਰਕੇ ਸ੍ਤਵਨਸੇ ਆਤ੍ਮਾ-ਪੁਰੁਸ਼ਕਾ ਸ੍ਤਵਨ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਹੁਆ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ, [ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ਤਤ੍ ਨ ] ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਨਹੀਂ; [ਨਿਸ਼੍ਚਯਤਃ ] ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਤੋ [ਚਿਤ੍ਸ੍ਤੁਤ੍ਯਾ ਏਵ ] ਚੈਤਨ੍ਯਕੇ ਸ੍ਤਵਨਸੇ ਹੀ [ਚਿਤਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਂ ਭਵਤਿ ] ਚੈਤਨ੍ਯਕਾ ਸ੍ਤਵਨ ਹੋਤਾ ਹੈ . [ਸਾ ਏਵਂ ਭਵੇਤ੍ ] ਉਸ ਚੈਤਨ੍ਯਕਾ ਸ੍ਤਵਨ ਯਹਾਁ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ, ਜਿਤਮੋਹ, ਕ੍ਸ਼ੀਣਮੋਹ — ਇਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪਸੇ ਕਹਾ ਵੈਸਾ ਹੈ . [ਅਤਃ ਤੀਰ੍ਥਕਰਸ੍ਤਵੋਤ੍ਤਰਬਲਾਤ੍ ] ਅਜ੍ਞਾਨੀਨੇ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰਕੇ ਸ੍ਤਵਨਕਾ ਜੋ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨ ਕਿਯਾ ਥਾ ਉਸਕਾ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਨਯਵਿਭਾਗਸੇ ਉਤ੍ਤਰ ਦਿਯਾ ਹੈ; ਜਿਸਕੇ ਬਲਸੇ ਯਹ ਸਿਦ੍ਧ ਹੁਆ ਕਿ [ਆਤ੍ਮ-ਅਙ੍ਗਯੋਃ ਏਕਤ੍ਵਂ ਨ ] ਆਤ੍ਮਾ ਔਰ ਸ਼ਰੀਰਮੇਂ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਏਕਤ੍ਵ ਨਹੀਂ ਹੈ .੨੭.
੭੨