ਣਤ੍ਥਿ ਮਮ ਕੋ ਵਿ ਮੋਹੋ ਬੁਜ੍ਝਦਿ ਉਵਓਗ ਏਵ ਅਹਮੇਕ੍ਕੋ .
ਇਹ ਖਲੁ ਫਲਦਾਨਸਮਰ੍ਥਤਯਾ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਯ ਭਾਵਕੇਨ ਸਤਾ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣਾਭਿਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤ੍ਯ- [ਅਨਵਮ੍ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ-ਵੇਗਾਤ੍ ਯਾਵਤ੍ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਮ੍ ਨ ਅਵਤਰਤਿ ] ਪੁਰਾਨੀ ਨ ਹੋ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਵੇਗਸੇ ਜਬ ਤਕ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨ ਹੋ, [ਤਾਵਤ੍ ] ਉਸਸੇ ਪੂਰ੍ਵ ਹੀ [ਝਟਿਤਿ ] ਤਤ੍ਕਾਲ [ਸਕਲ-ਭਾਵੈਃ ਅਨ੍ਯਦੀਯੈਃ ਵਿਮੁਕ੍ਤਾ ] ਸਕਲ ਅਨ੍ਯਭਾਵੋਂਸੇ ਰਹਿਤ [ਸ੍ਵਯਮ੍ ਇਯਮ੍ ਅਨੁਭੂਤਿਃ ] ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਯਹ ਅਨੁਭੂਤਿ ਤੋ [ਆਵਿਰ੍ਬਭੂਵ ] ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਈ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਯਹ ਪਰਭਾਵਕੇ ਤ੍ਯਾਗਕਾ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤ ਕਹਾ ਉਸ ਪਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਪੜੇ ਉਸਸੇ ਪੂਰ੍ਵ, ਸਮਸ੍ਤ ਅਨ੍ਯ ਭਾਵੋਂਸੇ ਰਹਿਤ ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਅਨੁਭਵ ਤੋ ਤਤ੍ਕਾਲ ਹੋ ਗਯਾ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਯਹ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਹੈ ਕਿ ਵਸ੍ਤੁਕੋ ਪਰਕੀ ਜਾਨ ਲੇਨੇਕੇ ਬਾਦ ਮਮਤ੍ਵ ਨਹੀਂ ਰਹਤਾ .੨੯.
ਅਬ, ‘ਇਸ ਅਨੁਭੂਤਿਸੇ ਪਰਭਾਵਕਾ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨ ਕੈਸੇ ਹੁਆ ?’ ਐਸੀ ਆਸ਼ਂਕਾ ਕਰਕੇ, ਪਹਲੇ ਤੋ ਜੋ ਭਾਵਕਭਾਵ — ਮੋਹਕਰ੍ਮਕੇ ਉਦਯਰੂਪ ਭਾਵ, ਉਸਕੇ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨਕਾ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
੧ਗਾਥਾਰ੍ਥ : — [ਬੁਧ੍ਯਤੇ ] ਜੋ ਯਹ ਜਾਨੇ ਕਿ [ਮੋਹਃ ਮਮ ਕਃ ਅਪਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ] ‘ਮੋਹ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਭੀ (ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ) ਨਹੀਂ ਹੈ, [ਏਕਃ ਉਪਯੋਗਃ ਏਵ ਅਹਮ੍ ] ਏਕ ਉਪਯੋਗ ਹੀ ਮੈਂ ਹੂਁ — [ਤਂ ] ਐਸੇ ਜਾਨਨੇਕੋ [ਸਮਯਸ੍ਯ ] ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤਕੇ ਅਥਵਾ ਸ੍ਵਪਰਸ੍ਵਰੂਪਕੇ [ਵਿਜ੍ਞਾਯਕਾਃ ] ਜਾਨਨੇਵਾਲੇ [ਮੋਹਨਿਰ੍ਮਮਤ੍ਵਂ ] ਮੋਹਸੇ ਨਿਰ੍ਮਮਤ੍ਵ [ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ ] ਕਹਤੇ ਹੈਂ .
ਟੀਕਾ : — ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ, (ਯਹ ਮੇਰੇ ਅਨੁਭਵਮੇਂ) ਫਲਦਾਨਕੀ ਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਸੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਕਰ
੧ਇਸ ਗਾਥਾਕਾ ਦੂਸਰਾ ਅਰ੍ਥ ਯਹ ਭੀ ਹੈ ਕਿ : — ‘ਕਿਂਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਮੋਹ ਮੇਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮੈਂ ਏਕ ਹੂਁ’ ਐਸਾ ਉਪਯੋਗ ਹੀ ( – ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ) ਜਾਨੇ, ਉਸ ਉਪਯੋਗਕੋ ( – ਆਤ੍ਮਾਕੋ) ਸਮਯਕੇ ਜਾਨਨੇਵਾਲੇ ਮੋਹਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਨਿਰ੍ਮਮ (ਮਮਤਾ ਰਹਿਤ) ਕਹਤੇ ਹੈਂ .