(ਸ੍ਵਾਗਤਾ) ਸਰ੍ਵਤਃ ਸ੍ਵਰਸਨਿਰ੍ਭਰਭਾਵਂ ਚੇਤਯੇ ਸ੍ਵਯਮਹਂ ਸ੍ਵਮਿਹੈਕਮ੍ . ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਮ ਕਸ਼੍ਚਨ ਮੋਹਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚਿਦ੍ਘਨਮਹੋਨਿਧਿਰਸ੍ਮਿ ..੩੦..
ਏਵਮੇਵ ਚ ਮੋਹਪਦਪਰਿਵਰ੍ਤਨੇਨ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਕ੍ਰੋਧਮਾਨਮਾਯਾਲੋਭਕਰ੍ਮਨੋਕਰ੍ਮਮਨੋਵਚਨਕਾਯਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰ- ਚਕ੍ਸ਼ੁਰ੍ਘ੍ਰਾਣਰਸਨਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਸੂਤ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ੋਡਸ਼ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯੇਯਾਨਿ . ਅਨਯਾ ਦਿਸ਼ਾਨ੍ਯਾਨ੍ਯਪ੍ਯੂਹ੍ਯਾਨਿ .
ਣਤ੍ਥਿ ਮਮ ਧਮ੍ਮਆਦੀ ਬੁਜ੍ਝਦਿ ਉਵਓਗ ਏਵ ਅਹਮੇਕ੍ਕੋ .
ਅਬ ਇਸ ਅਰ੍ਥਕਾ ਦ੍ਯੋਤਕ ਕਲਸ਼ਰੂਪ ਕਾਵ੍ਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਸ਼੍ਲੋਕਾਰ੍ਥ : — [ਇਹ ] ਇਸ ਲੋਕਮੇਂ [ਅਹਂ ] ਮੈਂ [ਸ੍ਵਯਂ ] ਸ੍ਵਤਃ ਹੀ [ਏਕਂ ਸ੍ਵਂ ] ਅਪਨੇ ਏਕ ਆਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪਕਾ [ਚੇਤਯੇ ] ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੂਁ [ਸਰ੍ਵਤਃ ਸ੍ਵ-ਰਸ-ਨਿਰ੍ਭਰ-ਭਾਵਂ ] ਕਿ ਜੋ ਸ੍ਵਰੂਪ ਸਰ੍ਵਤਃ ਅਪਨੇ ਨਿਜਰਸਰੂਪ ਚੈਤਨ੍ਯਕੇ ਪਰਿਣਮਨਸੇ ਪੂਰ੍ਣ ਭਰੇ ਹੁਏ ਭਾਵਵਾਲਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ [ਮੋਹਃ ] ਯ੍ਾਹ ਮੋਹ [ਮਮ ] ਮੇਰਾ [ਕਸ਼੍ਚਨ ਨਾਸ੍ਤਿ ਨਾਸ੍ਤਿ ] ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ ਲਗਤਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਇਸਕਾ ਔਰ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਭੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੈ . [ਸ਼ੁਦ੍ਧ-ਚਿਦ੍-ਘਨ-ਮਹਃ-ਨਿਧਿਃ ਅਸ੍ਮਿ ] ਮੈਂ ਤੋ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਚੈਤਨ੍ਯਕੇ ਸਮੂਹਰੂਪ ਤੇਜਃਪੁਂਜਕਾ ਨਿਧਿ ਹੂਁ . (ਭਾਵਕਭਾਵਕੇ ਭੇਦਸੇ ਐਸਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰੇ .) .੩੦.
ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਗਾਥਾਮੇਂ ਜੋ ‘ਮੋਹ’ ਪਦ ਹੈ ਉਸੇ ਬਦਲਕਰ, ਰਾਗ, ਦ੍ਵੇਸ਼, ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਯਾ, ਲੋਭ, ਕਰ੍ਮ, ਨੋਕਰ੍ਮ, ਮਨ, ਵਚਨ, ਕਾਯ, ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰ, ਚਕ੍ਸ਼ੁ, ਘ੍ਰਾਣ, ਰਸਨ, ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨ — ਇਨ ਸੋਲਹ ਪਦੋਂਕੇ ਭਿਨ੍ਨ-ਭਿਨ੍ਨ ਸੋਲਹ ਗਾਥਾਸੂਤ੍ਰ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਕਰਨਾ; ਔਰ ਇਸੀ ਉਪਦੇਸ਼ਸੇ ਅਨ੍ਯ ਭੀ ਵਿਚਾਰ ਲੇਨਾ .
ਅਬ ਜ੍ਞੇਯਭਾਵਕੇ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨਕਾ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —