ਵਿਦਧਾਤਿ; ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸ੍ਤੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ਼੍ਰਿਤਤ੍ਵਾਤ੍ਕੇਵਲਸ੍ਯ ਜੀਵਸ੍ਯ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕਂ ਭਾਵਮਵਲਮ੍ਬ੍ਯੋਤ੍ਪ੍ਲਵਮਾਨਃ ਪਰਭਾਵਂ ਪਰਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ੇਧਯਤਿ . ਤਤੋ ਵ੍ਯਵਹਾਰੇਣ ਵਰ੍ਣਾਦਯੋ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਾਨ੍ਤਾ ਭਾਵਾ ਜੀਵਸ੍ਯ ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਤੁ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਕ੍ਤਾ ਪ੍ਰਜ੍ਞਪ੍ਤਿਃ .
ਏਦੇਹਿ ਯ ਸਂਬਂਧੋ ਜਹੇਵ ਖੀਰੋਦਯਂ ਮੁਣੇਦਵ੍ਵੋ .
ਯਥਾ ਖਲੁ ਸਲਿਲਮਿਸ਼੍ਰਿਤਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼ੀਰਸ੍ਯ ਸਲਿਲੇਨ ਸਹ ਪਰਸ੍ਪਰਾਵਗਾਹਲਕ੍ਸ਼ਣੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਤ੍ਯਪਿ ਸ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਭੂਤਕ੍ਸ਼ੀਰਤ੍ਵਗੁਣਵ੍ਯਾਪ੍ਯਤਯਾ ਸਲਿਲਾਦਧਿਕਤ੍ਵੇਨ ਪ੍ਰਤੀਯਮਾਨਤ੍ਵਾਦਗ੍ਨੇਰੁਸ਼੍ਣਗੁਣੇਨੇਵ ਸਹ ( – ਵਰ੍ਣਾਦਿਕ)ਕਾ ਅਵਲਮ੍ਬਨ ਲੇਕਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਹੋਤਾ ਹੁਆ, (ਵਹ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯ) ਦੂਸਰੇਕੇ ਭਾਵਕੋ ਦੂਸਰੇਕਾ ਕਹਤਾ ਹੈ; ਔਰ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ਼੍ਰਿਤ ਹੋਨੇਸੇ, ਕੇਵਲ ਏਕ ਜੀਵਕੇ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਭਾਵਕਾ ਅਵਲਮ੍ਬਨ ਲੇਕਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਹੋਤਾ ਹੁਆ, ਦੂਸਰੇਕੇ ਭਾਵਕੋ ਕਿਂਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਦੂਸਰੇਕਾ ਨਹੀਂ ਕਹਤਾ, ਨਿਸ਼ੇਧ ਕਰਤਾ ਹੈ . ਇਸਲਿਯੇ ਵਰ੍ਣਸੇ ਲੇਕਰ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨ ਪਰ੍ਯਨ੍ਤ ਜੋ ਭਾਵ ਹੈਂ ਵੇ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਜੀਵਕੇ ਹੈਂ ਔਰ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਜੀਵਕੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ ਐਸਾ (ਭਗਵਾਨਕਾ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵਾਦਯੁਕ੍ਤ) ਕਥਨ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ ..੫੬..
ਅਬ ਫਿ ਰ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨ ਪੂਛਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਰ੍ਣਾਦਿਕ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਜੀਵਕੇ ਕ੍ਯੋਂ ਨਹੀਂ ਹੈਂ ਇਸਕਾ ਕਾਰਣ ਕਹਿਯੇ . ਇਸਕਾ ਉਤ੍ਤਰ ਗਾਥਾਰੂਪਸੇ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਗਾਥਾਰ੍ਥ : — [ਏਤੈਃ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਃ ] ਇਨ ਵਰ੍ਣਾਦਿਕ ਭਾਵੋਂਕੇ ਸਾਥ ਜੀਵਕਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ [ਕ੍ਸ਼ੀਰੋਦਕਂ ਯਥਾ ਏਵ ] ਦੂਧ ਔਰ ਪਾਨੀਕਾ ਏਕਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਾਵਗਾਹਰੂਪ ਸਂਯੋਗ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ ਐਸਾ [ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਃ ] ਜਾਨਨਾ [ਚ ] ਔਰ [ਤਾਨਿ ] ਵੇ [ਤਸ੍ਯ ਤੁ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ] ਉਸ ਜੀਵਕੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, [ਯਸ੍ਮਾਤ੍ ] ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਜੀਵ [ਉਪਯੋਗਗੁਣਾਧਿਕਃ ] ਉਨਸੇ ਉਪਯੋਗਗੁਣਸੇ ਅਧਿਕ ਹੈ ( – ਵਹ ਉਪਯੋਗ ਗੁਣਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭਿਨ੍ਨ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ) .
ਟੀਕਾ : — ਜੈਸੇ — ਜਲਮਿਸ਼੍ਰਿਤ ਦੂਧਕਾ, ਜਲਕੇ ਸਾਥ ਪਰਸ੍ਪਰ ਅਵਗਾਹਸ੍ਵਰੂਪ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ, ਸ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਭੂਤ ਦੁਗ੍ਧਤ੍ਵ-ਗੁਣਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ਦੂਧ ਜਲਸੇ ਅਧਿਕਪਨੇਸੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਤਾ ਹੈ;