மோச்யமோசகோபயஂ மோக்ஷஃ, ஸ்வயமேகஸ்ய புண்யபாபாஸ்ரவஸஂவரநிர்ஜராபந்தமோக்ஷாநுபபத்தேஃ . ததுபயஂ ச ஜீவாஜீவாவிதி . பஹிர்த்ருஷ்டயா நவதத்த்வாந்யமூநி ஜீவபுத்கலயோரநாதிபந்தபர்யாயமுபேத்யைகத்வேநாநுபூய- மாநதாயாஂ பூதார்தாநி, அத சைகஜீவத்ரவ்யஸ்வபாவமுபேத்யாநுபூயமாநதாயாமபூதார்தாநி . ததோமீஷு நவதத்த்வேஷு பூதார்தநயேநைகோ ஜீவ ஏவ ப்ரத்யோததே . ததாந்தர்த்ருஷ்டயா ஜ்ஞாயகோ பாவோ ஜீவஃ, ஜீவஸ்ய விகாரஹேதுரஜீவஃ . கேவலஜீவவிகாராஶ்ச புண்யபாபாஸ்ரவஸஂவரநிர்ஜராபந்தமோக்ஷலக்ஷணாஃ, கேவலாஜீவவிகார- ஹேதவஃ புண்யபாபாஸ்ரவஸஂவரநிர்ஜராபந்தமோக்ஷா இதி . நவதத்த்வாந்யமூந்யபி ஜீவத்ரவ்யஸ்வபாவமபோஹ்ய ஸ்வபரப்ரத்யயைகத்ரவ்யபர்யாயத்வேநாநுபூயமாநதாயாஂ பூதார்தாநி, அத ச ஸகலகாலமேவாஸ்கலந்தமேகஂ ஜீவத்ரவ்யஸ்வபாவமுபேத்யாநுபூயமாநதாயாமபூதார்தாநி . ததோமீஷ்வபி நவதத்த்வேஷு பூதார்தநயேநைகோ ஜீவ ஏவ ப்ரத்யோததே . ஏவமஸாவேகத்வேந த்யோதமாநஃ ஶுத்தநயத்வேநாநுபூயத ஏவ . யா த்வநுபூதிஃ ஸாத்மக்யாதி- ரேவாத்மக்யாதிஸ்து ஸம்யக்தர்ஶநமேவ . இதி ஸமஸ்தமேவ நிரவத்யம் . ஆஸ்ரவ, ஸஂவர, நிர்ஜரா, பந்த, மோக்ஷகீ உபபத்தி (ஸித்தி) நஹீஂ பநதீ . வே தோநோஂ ஜீவ ஔர அஜீவ ஹைஂ (அர்தாத் உந தோமேஂஸே ஏக ஜீவ ஹை ஔர தூஸரா அஜீவ) .
பாஹ்ய (ஸ்தூல) த்ருஷ்டிஸே தேகா ஜாயே தோ : — ஜீவ-புத்கலகீ அநாதி பந்தபர்யாயகே ஸமீப ஜாகர ஏகரூபஸே அநுபவ கரநேபர யஹ நவதத்த்வ பூதார்த ஹைஂ, ஸத்யார்த ஹைஂ ஔர ஏக ஜீவத்ரவ்யகே ஸ்வபாவகே ஸமீப ஜாகர அநுபவ கரநேபர வே அபூதார்த ஹைஂ, அஸத்யார்த ஹைஂ; (வே ஜீவகே ஏகாகார ஸ்வரூபமேஂ நஹீஂ ஹைஂ;) இஸலியே இந நவ தத்த்வோஂமேஂ பூதார்த நயஸே ஏக ஜீவ ஹீ ப்ரகாஶமாந ஹை . இஸீப்ரகார அந்தர்த்ருஷ்டிஸே தேகா ஜாயே தோ : — ஜ்ஞாயக பாவ ஜீவ ஹை ஔர ஜீவகே விகாரகா ஹேது அஜீவ ஹை; ஔர புண்ய, பாப, ஆஸ்ரவ, ஸஂவர, நிர்ஜரா, பந்த ததா மோக்ஷ — யே ஜிநகே லக்ஷண ஹைஂ ஐஸே கேவல ஜீவகே விகார ஹைஂ ஔர புண்ய, பாப, ஆஸ்ரவ, ஸஂவர, நிர்ஜரா, பந்த ததா மோக்ஷ — யே விகாரஹேது கேவல அஜீவ ஹைஂ . ஐஸே யஹ நவதத்த்வ, ஜீவத்ரவ்யகே ஸ்வபாவகோ சோகர, ஸ்வயஂ ஔர பர ஜிநகே காரண ஹைஂ ஐஸீ ஏக த்ரவ்யகீ பர்யாயோஂகே ரூபமேஂ அநுபவ கரநே பர பூதார்த ஹைஂ ஔர ஸர்வ காலமேஂ அஸ்கலித ஏக ஜீவத்ரவ்யகே ஸ்வபாவகே ஸமீப ஜாகர அநுபவ கரநே பர வே அபூதார்த ஹைஂ, அஸத்யார்த ஹைஂ . இஸலியே இந நவோஂ தத்த்வோஂமேஂ பூதார்த நயஸே ஏக ஜீவ ஹீ ப்ரகாஶமாந ஹை . இஸப்ரகார யஹ, ஏகத்வரூபஸே ப்ரகாஶித ஹோதா ஹுஆ, ஶுத்தநயரூபஸே அநுபவ கியா ஜாதா ஹை . ஔர ஜோ யஹ அநுபூதி ஹை ஸோ ஆத்மக்யாதி (ஆத்மாகீ பஹிசாந) ஹீ ஹை, ஔர ஜோ ஆத்மக்யாதி ஹை ஸோ ஸம்யக்தர்ஶந ஹீ ஹை . இஸப்ரகார யஹ ஸர்வ கதந நிர்தோஷ ஹை — பாதா ரஹித ஹை .
பாவார்த : — இந நவ தத்த்வோஂமேஂ, ஶுத்தநயஸே தேகா ஜாய தோ, ஜீவ ஹீ ஏக சைதந்யசமத்காரமாத்ர ப்ரகாஶரூப ப்ரகட ஹோ ரஹா ஹை, இஸகே அதிரிக்த பிந்ந பிந்ந நவ தத்த்வ குச பீ திகாஈ நஹீஂ தேதே . ஜப
௩௨