నయవిభజనయుక్త్యాత్యన్తముచ్ఛాదితాయామ్ .
స్వరసరభసకృష్టః ప్రస్ఫు టన్నేక ఏవ ..౨౮..
అబ ఫి ర, ఇస అర్థకే జాననేసే భేదజ్ఞానకీ సిద్ధి హోతీ హై ఇస అర్థకా సూచక కావ్య కహతే హైం : —
శ్లోకార్థ : — [పరిచిత-తత్త్వైః ] జిన్హోంనే వస్తుకే యథార్థ స్వరూపకో పరిచయరూప కియా హై ఐసే మునియోంనే [ఆత్మ-కాయ-ఏకతాయాం ] జబ ఆత్మా ఔర శరీరకే ఏకత్వకో [ఇతి నయ- విభజన-యుక్త్యా ] ఇసప్రకార నయవిభాగకో యుక్తికే ద్వారా [అత్యన్తమ్ ఉచ్ఛాదితాయామ్ ] జడమూలసే ఉఖాడ ఫేం కా హై — ఉసకా అత్యన్త నిషేధ కియా హై, తబ అపనే [స్వ-రస-రభస-కృష్టః ప్రస్ఫు టన్ ఏకః ఏవ ] నిజరసకే వేగసే ఆకృష్ట హో ప్రగట హోనేవాలే ఏక స్వరూప హోకర [కస్య ] కిస పురుషకో వహ [బోధః ] జ్ఞాన [అద్య ఏవ ] తత్కాల హీ [బోధం ] యథార్థపనేకో [న అవతరతి ] ప్రాప్త న హోగా ? అవశ్య హీ హోగా .
భావార్థ : — నిశ్చయవ్యవహారనయకే విభాగసే ఆత్మా ఔర పరకా అత్యన్త భేద బతాయా హై; ఉసే జానకర, ఐసా కౌన పురుష హై జిసే భేదజ్ఞాన న హో ? హోతా హీ హై; క్యోంకి జబ జ్ఞాన అపనే స్వరససే స్వయం అపనే స్వరూపకో జానతా హై, తబ అవశ్య హీ వహ జ్ఞాన అపనే ఆత్మాకో పరసే భిన్న హీ బతలాతా హై . కోఈ దీర్ఘసంసారీ హీ హో తో ఉసకీ యహాఁ కోఈ బాత నహీం హై .౨౮.
ఇసప్రకార, అప్రతిబుద్ధనే జో యహ కహాఁ థా కి — ‘‘హమారా తో యహ నిశ్చయ హై కి శరీర హీ ఆత్మా హై’’, ఉసకా నిరాకరణ కియా .
ఇసప్రకార యహ అజ్ఞానీ జీవ అనాదికాలీన మోహకే సంతానసే నిరూపిత ఆత్మా ఔర శరీరకే ఏకత్వకే సంస్కారసే అత్యన్త అప్రతిబుద్ధ థా వహ అబ తత్త్వజ్ఞానస్వరూప జ్యోతికా ప్రగట ఉదయ హోనేసే ఔర నేత్రకే వికారీకీ భాన్తి (జైసే కిసీ పురుషకీ ఆఁఖోంమేం వికార థా తబ ఉసే వర్ణాదిక అన్యథా దీఖతే థే ఔర జబ నేత్రవికార దూర హో గయా తబ వే జ్యోంకే త్యోం — యథార్థ దిఖాఈ దేనే లగే, ఇసీప్రకార) పటల సమాన ఆవరణకర్మోంకే భలీభాన్తి ఉఘడ జానేసే ప్రతిబుద్ధ హో గయా ఔర