పరమార్థేనావ్యపదేశ్యజ్ఞానస్వభావాదప్రచ్యవనాత్ ప్రత్యాఖ్యానం జ్ఞానమేవేత్యనుభవనీయమ్ .
అథ జ్ఞాతుః ప్రత్యాఖ్యానే కో దృష్టాన్త ఇత్యత ఆహ — జహ ణామ కో వి పురిసో పరదవ్వమిణం తి జాణిదుం చయది .
యథా హి కశ్చిత్పురుషః సమ్భ్రాన్త్యా రజకాత్పరకీయం చీవరమాదాయాత్మీయప్రతిపత్త్యా పరిధాయ రహిత హై, క్యోంకి జ్ఞానస్వభావసే స్వయం ఛూటా నహీం హై, ఇసలిఏ ప్రత్యాఖ్యాన జ్ఞాన హీ హై — ఐసా అనుభవ కరనా చాహిఏ .
భావార్థ : — ఆత్మాకో పరభావకే త్యాగకా కర్తృత్వ హై వహ నామమాత్ర హై . వహ స్వయం తో జ్ఞానస్వభావ హై . పరద్రవ్యకో పర జానా, ఔర ఫి ర పరభావకా గ్రహణ న కరనా వహీ త్యాగ హై . ఇసప్రకార, స్థిర హుఆ జ్ఞాన హీ ప్రత్యాఖ్యాన హై, జ్ఞానకే అతిరిక్త కోఈ దూసరా భావ నహీం హై ..౩౪..
అబ యహాఁ యహ ప్రశ్న హోతా హై కి జ్ఞాతాకా ప్రత్యాఖ్యాన జ్ఞాన హీ కహా హై, తో ఉసకా దృష్టాన్త క్యా హై ? ఉసకే ఉత్తరమేం దృష్టాన్త-దార్ష్టాన్తరూప గాథా కహతే హైం : —
త్యోం ఔరకే హైం జానకర పరభావ జ్ఞానీ పరిత్యజే ..౩౫..
గాథార్థ : — [యథా నామ ] జైసే లోకమేం [కః అపి పురుషః ] కోఈ పురుష [పరద్రవ్యమ్ ఇదమ్ ఇతి జ్ఞాత్వా ] పరవస్తుకో ‘యహ పరవస్తు హై’ ఐసా జానే తో ఐసా జానకర [త్యజతి ] పరవస్తుకా త్యాగ కరతా హై, [తథా ] ఉసీప్రకార [జ్ఞానీ ] జ్ఞానీ పురుష [సర్వాన్ ] సమస్త [పరభావాన్ ] పరద్రవ్యోంకే భావోంకో [జ్ఞాత్వా ] ‘యహ పరభావ హై’ ఐసా జానకర [విముఞ్చతి ] ఉనకో ఛోడ దేతా హై .
టీకా : — జిసప్రకార — కోఈ పురుష ధోబీకే ఘరసే భ్రమవశ దూసరేకా వస్త్ర లాకర, ఉసే అపనా సమఝకర ఓఢకర సో రహా హై ఔర అపనే ఆప హీ అజ్ఞానీ ( – యహ వస్త్ర దూసరేకా హై ఐసే జ్ఞానసే రహిత) హో రహా హై; (కిన్తు) జబ దూసరా వ్యక్తి ఉస వస్త్రకా ఛోర (పల్లా) పకడకర ఖీంచతా