అమూని హి ధర్మాధర్మాకాశకాలపుద్గలజీవాన్తరాణి స్వరసవిజృమ్భితానివారితప్రసరవిశ్వ- ఘస్మరప్రచణ్డచిన్మాత్రశక్తికవలితతయాత్యన్తమన్తర్మగ్నానీవాత్మని ప్రకాశమానాని టంకోత్కీర్ణైకజ్ఞాయక- స్వభావత్వేన తత్త్వతోన్తస్తత్త్వస్య తదతిరిక్తస్వభావతయా తత్త్వతో బహిస్తత్త్వరూపతాం పరిత్యక్తుమ- శక్యత్వాన్న నామ మమ సన్తి . కించైతత్స్వయమేవ చ నిత్యమేవోపయుక్తస్తత్త్వత ఏవైకమనాకులమాత్మానం కలయన్ భగవానాత్మైవావబుధ్యతే యత్కిలాహం ఖల్వేకః తతః సంవేద్యసంవేదకభావమాత్రోపజాతేతరేతర- సంవలనేపి పరిస్ఫు టస్వదమానస్వభావభేదతయా ధర్మాధర్మాకాశకాలపుద్గలజీవాన్తరాణి ప్రతి
౧గాథార్థ : — [బుధ్యతే ] యహ జానే కి [ధర్మాదిః ] ‘యహ ధర్మ ఆది ద్రవ్య [మమ నాస్తి ] మేరే కుఛ భీ నహీం లగతే, [ఏకః ఉపయోగః ఏవ ] ఏక ఉపయోగ హీ [అహమ్ ] మైం హూఁ — [తం ] ఐసా జాననేకో [సమయస్య విజ్ఞాయకాః ] సిద్ధాన్తకే అథవా స్వపరకే స్వరూపరూప సమయకే జాననేవాలే [ధర్మనిర్మమత్వం ] ధర్మద్రవ్యకే ప్రతి నిర్మమత్వ [బ్రువన్తి ] కహతే హైం .
టీకా : — అపనే నిజరససే జో ప్రగట హుఈ హై, జిసకా విస్తార అనివార హై తథా సమస్త పదార్థోంకో గ్రసిత కరనేకా జిసకా స్వభావ హై ఐసీ ప్రచణ్డ చిన్మాత్ర శక్తికే ద్వారా గ్రాసీభూత కియే జానేసే, మానో అత్యన్త అన్తర్మగ్న హో రహే హోం — జ్ఞానమేం తదాకార హోకర డూబ రహే హోం ఇసప్రకార ఆత్మామేం ప్రకాశమాన యహ ధర్మ, అధర్మ, ఆకాశ, కాల, పుద్గల ఔర అన్య జీవ — యే సమస్త పరద్రవ్య మేరే సమ్బన్ధీ నహీం హైం; క్యోంకి టంకోత్కీర్ణ ఏక జ్ఞాయకస్వభావత్వసే పరమార్థతః అన్తరఙ్గతత్త్వ తో మైం హూఁ ఔర వే పరద్రవ్య మేరే స్వభావసే భిన్న స్వభావవాలే హోనేసే పరమార్థతః బాహ్యతత్త్వరూపతాకో ఛోడనేకే లియే అసమర్థ హైం (క్యోంకి వే అపనే స్వభావకా అభావ కరకే జ్ఞానమేం ప్రవిష్ట నహీం హోతే) . ఔర యహాఁ స్వయమేవ, (చైతన్యమేం) నిత్య ఉపయుక్త ఔర పరమార్థసే ఏక, అనాకుల ఆత్మాకా అనుభవ కరతా హుఆ భగవాన ఆత్మా హీ జానతా హై కి — మైం ప్రగట నిశ్చయసే ఏక హీ హూఁ ఇసలిఏ, జ్ఞేయజ్ఞాయకభావమాత్రసే ఉత్పన్న పరద్రవ్యోంకే సాథ పరస్పర మిలన హోనే పర భీ, ప్రగట స్వాదమేం ఆనేవాలే స్వభావకే భేదకే కారణ ధర్మ, అధర్మ, ఆకాశ, కాల, పుద్గల ఔర అన్య జీవోంకే ప్రతి మైం నిర్మమ హూఁ; క్యోంకి సదా హీ అపనే ఏకత్వమేం ప్రాప్త హోనేసే సమయ (ఆత్మపదార్థ అథవా ప్రత్యేక పదార్థ) జ్యోం కా త్యోం హీ స్థిత రహతా హై; (అపనే స్వభావకో కోఈ నహీం ఛోడతా) . ఇసప్రకార జ్ఞేయభావోంసే భేదజ్ఞాన హుఆ ..౩౭..
౮౦
౧ఇస గాథాకా అర్థ ఐసా భీ హోతా హై : — ‘ధర్మ ఆది ద్రవ్య మేరే నహీం హైం, మైం ఏక హూఁ’ ఐసా ఉపయోగ హీ జానే, ఉస ఉపయోగకో సమయకే జాననేవాలే ధర్మ ప్రతి నిర్మమ కహతే హైం .