భేదదర్శనాత్త్రసస్థావరాణాం భస్మన ఇవ నిఃశంక ముపమర్దనేన హింసాభావాద్భవత్యేవ బన్ధస్యాభావః . తథా రక్తద్విష్టవిమూఢో జీవో బధ్యమానో మోచనీయ ఇతి రాగద్వేషమోహేభ్యో జీవస్య పరమార్థతో భేదదర్శనేన మోక్షోపాయపరిగ్రహణాభావాత్ భవత్యేవ మోక్షస్యాభావః .
రాయా హు ణిగ్గదో త్తి య ఏసో బలసముదయస్స ఆదేసో .
వవహారేణ దు వుచ్చది తత్థేక్కో ణిగ్గదో రాయా ..౪౭.. పరమార్థకా కహనేవాలా హై ఇసలిఏ, అపరమార్థభూత హోనే పర భీ, ధర్మతీర్థకీ ప్రవృత్తి కరనేకే లిఏ (వ్యవహారనయ) బతలానా న్యాయసఙ్గత హీ హై . పరన్తు యది వ్యవహారనయ న బతాయా జాయే తో, పరమార్థసే ( – నిశ్చయనయసే) జీవ శరీరసే భిన్న బతాయే జానేకే కారణ, జైసే భస్మకో మసల దేనేమేం హింసాకా అభావ హై ఉసీప్రకార, త్రసస్థావర జీవోంకో నిఃశంకతయా మసల దేనే – కుచల దేనే (ఘాత కరనే)మేం భీ హింసాకా అభావ ఠహరేగా ఔర ఇస కారణ బన్ధకా హీ అభావ సిద్ధ హోగా; తథా పరమార్థకే ద్వారా జీవ రాగద్వేషమోహసే భిన్న బతాయే జానేకే కారణ, ‘రాగీ, ద్వేషీ, మోహీ జీవ కర్మసే బఁధతా హై ఉసే ఛుడానా’ — ఇసప్రకార మోక్షకే ఉపాయకే గ్రహణకా అభావ హో జాయేగా ఔర ఇససే మోక్షకా హీ అభావ హోగా . (ఇసప్రకార యది వ్యవహారనయ న బతాయా జాయ తో బన్ధ-మోక్షకా అభావ ఠహరతా హై .)
భావార్థ : — పరమార్థనయ తో జీవకో శరీర తథా రాగద్వేషమోహసే భిన్న కహతా హై . యది ఇసీకా ఏకాన్త గ్రహణ కియా జాయే తో శరీర తథా రాగద్వేషమోహ పుద్గలమయ సిద్ధ హోంగే, తో ఫి ర పుద్గలకా ఘాత కరనేసే హింసా నహీం హోగీ తథా రాగద్వేషమోహసే బన్ధ నహీం హోగా . ఇసప్రకార, పరమార్థసే జో సంసార-మోక్ష దోనోంకా అభావ కహా హై ఏకాన్తసే యహ హీ ఠహరేగా . కిన్తు ఐసా ఏకాన్తరూప వస్తుకా స్వరూప నహీం హై; అవస్తుకా శ్రద్ధాన, జ్ఞాన, ఆచరణ అవస్తురూప హీ హై . ఇసలియే వ్యవహారనయకా ఉపదేశ న్యాయప్రాప్త హై . ఇసప్రకార స్యాద్వాదసే దోనోం నయోంకా విరోధ మిటాకర శ్రద్ధాన కరనా సో సమ్యక్త్వ హై ..౪౬..
అబ శిష్య పూఛతా హై కి యహ వ్యవహారనయ కిస దృష్టాన్తసే ప్రవృత్త హుఆ హై ? ఉసకా ఉత్తర కహతే హైం : —
౯౬