నియతస్వభావేనానియతసంస్థానానన్తశరీరవర్తిత్వాత్, సంస్థాననామకర్మవిపాకస్య పుద్గలేషు నిర్దిశ్యమాన-
త్వాత్, ప్రతివిశిష్టసంస్థానపరిణతసమస్తవస్తుతత్త్వసంవలితసహజసంవేదనశక్తిత్వేపి స్వయమఖిలలోక-
సంవలనశూన్యోపజాయమాననిర్మలానుభూతితయాత్యన్తమసంస్థానత్వాచ్చానిర్దిష్టసంస్థానః; షడ్ద్రవ్యాత్మకలోకా-
జ్జ్ఞేయాద్వయక్తాదన్యత్వాత్, కషాయచక్రాద్ భావకాద్వయక్తాదన్యత్వాత్, చిత్సామాన్యనిమగ్నసమస్తవ్యక్తి-
త్వాత్, క్షణికవ్యక్తిమాత్రాభావాత్, వ్యక్తావ్యక్తవిమిశ్రప్రతిభాసేపి వ్యక్తాస్పర్శత్వాత్, స్వయమేవ హి
బహిరన్తః స్ఫు టమనుభూయమానత్వేపి వ్యక్తోపేక్షణేన ప్రద్యోతమానత్వాచ్చావ్యక్తః : రసరూపగన్ధస్పర్శశబ్ద-
సంస్థానవ్యక్తత్వాభావేపి స్వసంవేదనబలేన నిత్యమాత్మప్రత్యక్షత్వే సత్యనుమేయమాత్రత్వాభావాదలింగగ్రహణః;
ద్వారా భీ శబ్ద నహీం సునతా; అతః అశబ్ద హై .౪. సకల విషయోంకే విశేషోంమేం సాధారణ ఐసే ఏక హీ సంవేదనపరిణామరూప ఉసకా స్వభావ హోనేసే వహ కేవల ఏక శబ్దవేదనాపరిణామకో ప్రాప్త హోకర శబ్ద నహీం సునతా; అతః అశబ్ద హై .౫. (ఉసే సమస్త జ్ఞేయోంకా జ్ఞాన హోతా హై పరన్తు) సకల జ్ఞేయజ్ఞాయకకే తాదాత్మ్యకా నిషేధ హోనేసే శబ్దకే జ్ఞానరూప పరిణమిత హోనే పర భీ స్వయం శబ్దరూప నహీం పరిణమతా; అతః అశబ్ద హై .౬. ఇసతరహ ఛహ ప్రకారసే శబ్దకే నిషేధసే వహ అశబ్ద హై .
(అబ ‘అనిర్దిష్టసంస్థాన’ విశేషణకో సమఝాతే హైం : — ) పుద్గలద్రవ్యరచిత శరీరకే సంస్థాన(ఆకార)సే జీవకో సంస్థానవాలా నహీం కహా జా సకతా, ఇసలియే జీవ అనిర్దిష్టసంస్థాన హై .౧. అపనే నియత స్వభావసే అనియత సంస్థానవాలే అనన్త శరీరోంమేం రహతా హై, ఇసలియే అనిర్దిష్టసంస్థాన హై .౨. సంస్థాన నామకర్మకా విపాక (ఫల) పుద్గలోంమేం హీ కహా జాతా హై (ఇసలియే ఉసకే నిమిత్తసే భీ ఆకార నహీం హై) ఇసలియే అనిర్దిష్టసంస్థాన హై .౩. భిన్న-భిన్న సంస్థానరూపసే పరిణమిత సమస్త వస్తుఓంకే స్వరూపకే సాథ జిసకీ స్వాభావిక సంవేదనశక్తి సమ్బన్ధిత (అర్థాత్ తదాకార) హై ఐసా హోనే పర భీ జిసే సమస్త లోకకే మిలాపసే ( – సమ్బన్ధసే) రహిత నిర్మల (జ్ఞానమాత్ర) అనుభూతి హో రహీ హై ఐసా హోనేసే స్వయం అత్యన్తరూపసే సంస్థాన రహిత హై, ఇసలియే అనిర్దిష్టసంస్థాన హై .౪. ఇసప్రకార చార హేతుఓంసే సంస్థానకా నిషేధ కహా .
(అబ ‘అవ్యక్త’ విశేషణకో సిద్ధ కరతే హైం : — ) ఛహ ద్రవ్యస్వరూప లోక జో జ్ఞేయ హై ఔర వ్యక్త హై ఉససే జీవ అన్య హైం, ఇసలియే అవ్యక్త హై .౧. కషాయోంకా సమూహ జో భావకభావ వ్యక్త హై ఉససే జీవ అన్య హై ఇసలియే అవ్యక్త హై .౨. చిత్సామాన్యమేం చైతన్యకీ సమస్త వ్యక్తియాఁ నిమగ్న (అన్తర్భూత) హైం, ఇసలియే అవ్యక్త హై .౩. క్షణిక వ్యక్తిమాత్ర నహీం హై, ఇసలియే అవ్యక్త హై .౪. వ్యక్తతా ఔర అవ్యక్తతా ఏకమేక మిశ్రితరూపసే ఉసే ప్రతిభాసిత హోనే పర భీ వహ వ్యక్తతాకో స్పర్శ నహీం కరతా, ఇసలియే అవ్యక్త హై .౫. స్వయం అపనేసే హీ బాహ్యాభ్యన్తర స్పష్ట అనుభవమేం ఆ రహా హై తథాపి