యథా పథి ప్రస్థితం కఞ్చిత్సార్థం ముష్యమాణమవలోక్య తాత్స్థ్యాత్తదుపచారేణ ముష్యత ఏష పన్థా ఇతి వ్యవహారిణాం వ్యపదేశేపి న నిశ్చయతో విశిష్టాకాశదేశలక్షణః కశ్చిదపి పన్థా ముష్యతే, తథా జీవే బన్ధపర్యాయేణావస్థితంకర్మణో నోకర్మణో వా వర్ణముత్ప్రేక్ష్య తాత్స్థ్యాత్తదుపచారేణ జీవస్యైష వర్ణ ఇతి వ్యవహారతోర్హద్దేవానాం ప్రజ్ఞాపనేపి న నిశ్చయతో నిత్యమేవామూర్తస్వభావస్యోపయోగగుణాధికస్య జీవస్య కశ్చిదపి వర్ణోస్తి . ఏవం గన్ధరసస్పర్శరూపశరీరసంస్థానసంహననరాగద్వేషమోహప్రత్యయకర్మనోకర్మ-
గాథార్థ : — [పథి ముష్యమాణం ] జైసే మార్గమేం జాతే హుయే వ్యక్తికో లుటతా హుఆ [దృష్టవా ] దేఖకర ‘[ఏషః పన్థా ] యహ మార్గ [ముష్యతే ] లుటతా హై’ ఇసప్రకార [వ్యవహారిణః లోకాః ] వ్యవహారీజన [భణన్తి ] కహతే హైం; కిన్తు పరమార్థసే విచార కియా జాయే తో [కశ్చిత్ పన్థా ] కోఈ మార్గ తో [న చ ముష్యతే ] నహీం లుటతా, మార్గమేం జాతా హుఆ మనుష్య హీ లుటతా హై; [తథా ] ఇసప్రకార [జీవే ] జీవమేం [కర్మణాం నోకర్మణాం చ ] కర్మోంకా ఔర నోకర్మోంకా [వర్ణమ్ ] వర్ణ [దృష్టవా ] దేఖకర ‘[జీవస్య ] జీవకా [ఏషః వర్ణః ] యహ వర్ణ హై’ ఇసప్రకార [జినైః ] జినేన్ద్రదేవనే [వ్యవహారతః ] వ్యవహారసే [ఉక్త : ] కహా హై . ఇసీప్రకార [గన్ధరసస్పర్శరూపాణి ] గన్ధ, రస, స్పర్శ, రూప, [దేహః సంస్థానాదయః ] దేహ, సంస్థాన ఆది [యే చ సర్వే ] జో సబ హైం, [వ్యవహారస్య ] వే సబ వ్యవహారసే [నిశ్చయద్రష్టారః ] నిశ్చయకే దేఖనేవాలే [వ్యపదిశన్తి ] కహతే హైం .
టీకా : — జైసే వ్యవహారీ జన, మార్గమేం జాతే హుఏ కిసీ సార్థ(సంఘ)కో లుటతా హుఆ దేఖకర, సంఘకీ మార్గమేం స్థితి హోనేసే ఉసకా ఉపచార కరకే, ‘యహ మార్గ లుటతా హై’ ఐసా కహతే హైం, తథాపి నిశ్చయసే దేఖా జాయే తో, జో ఆకాశకే అముక భాగస్వరూప హై ఐసా కోఈ మార్గ తో నహీం లుటతా; ఇసీప్రకార భగవాన అరహన్తదేవ, జీవమేం బన్ధపర్యాయసే స్థితికో ప్రాప్త (రహా హుఆ) కర్మ ఔర నోకర్మకా వర్ణ దేఖకర, (కర్మ-నోకర్మకే) వర్ణకీ (బన్ధపర్యాయసే) జీవమేం స్థితి హోనేసే ఉసకా ఉపచార కరకే, ‘జీవకా యహ వర్ణ హై ఐసా వ్యవహారసే ప్రగట కరతే హైం, తథాపి నిశ్చయసే, సదా హీ జిసకా అమూర్త స్వభావ హై ఔర జో ఉపయోగగుణకే ద్వారా అన్యద్రవ్యోంసే అధిక