ప్రత్యాసత్తావపి నిత్యమేవ స్వరూపాదపతన్తః పరరూపేణాపరిణమనాదవినష్టానంతవ్యక్తిత్వాట్టంకోత్కీర్ణా ఇవ తిష్ఠన్తః సమస్తవిరుద్ధావిరుద్ధకార్యహేతుతయా శశ్వదేవ విశ్వమనుగృహ్ణన్తో నియతమేకత్వనిశ్చయగతత్వేనైవ సౌన్దర్యమాపద్యన్తే, ప్రకారాన్తరేణ సర్వసంక రాదిదోషాపత్తేః . ఏవమేకత్వే సర్వార్థానాం ప్రతిష్ఠితే సతి జీవాహ్వయస్య సమయస్య బన్ధకథాయా ఏవ విసంవాదాపత్తిః . కుతస్తన్మూలపుద్గలకర్మప్రదేశ- స్థితత్వమూలపరసమయత్వోత్పాదితమేతస్య ద్వైవిధ్యమ్ . అతః సమయస్యైకత్వమేవావతిష్ఠతే .
హోనేసే హీ సున్దరతాకో పాతే హైం, క్యోంకి అన్య ప్రకారసే ఉసమేం సర్వసంకర ఆది దోష ఆ జాయేంగే . వే సబ పదార్థ అపనే ద్రవ్యమేం అన్తర్మగ్న రహనేవాలే అపనే అనన్త ధర్మోంకే చక్రకో (సమూహకో) చుమ్బన కరతే హైం — స్పర్శ కరతే హైం తథాపి వే పరస్పర ఏక దూసరే కో స్పర్శ నహీం కరతే, అత్యన్త నికట ఏక క్షేత్రావగాహరూపసే తిష్ఠ రహే హైం తథాపి వే సదాకాల అపనే స్వరూపసే చ్యుత నహీం హోతే, పరరూప పరిణమన న కరనేసే అనన్త వ్యక్తితా నష్ట నహీం హోతీ, ఇసలియే వే టంకోత్కీర్ణకీ భాంతి (శాశ్వత) స్థిత రహతే హైం ఔర సమస్త విరుద్ధ కార్య తథా అవిరుద్ధ కార్య దోనోంకీ హేతుతాసే వే సదా విశ్వకా ఉపకార కరతే హైం — టికాయే రఖతే హైం . ఇసప్రకార సర్వ పదార్థోంకా భిన్న భిన్న ఏకత్వ సిద్ధ హోనేసే జీవ నామక సమయకో బన్ధకీ కథాసే హీ విసంవాదకీ ఆపత్తి ఆతీ హై; తో ఫి ర బన్ధ జిసకా మూల హై ఐసా జో పుద్గలకర్మకే ప్రదేశోంమేం స్థిత హోనా, వహ జిసకా మూల హై ఐసా పరసమయపనా, ఉససే ఉత్పన్న హోనేవాలా (పరసమయ – స్వసమయరూప) ద్వివిధపనా ఉసకో (జీవ నామకే సమయకో) కహాఁసే హో ? ఇసలియే సమయకే ఏకత్వకా హోనా హీ సిద్ధ హోతా హై .
భావార్థ : — నిశ్చయసే సర్వ పదార్థ అపనే అపనే స్వభావమేం స్థిత రహతే హుఏ హీ శోభా పాతే హైం . పరన్తు జీవ నామక పదార్థకీ అనాది కాలసే పుద్గలకర్మకే సాథ నిమిత్తరూప బన్ధ-అవస్థా హై; ఉససే ఇస జీవమేం విసంవాద ఖడా హోతా హై, అతః వహ శోభాకో ప్రాప్త నహీం హోతా . ఇసలియే వాస్తవమేం విచార కియా జాయే తో ఏకత్వ హీ సున్దర హై; ఉససే యహ జీవ శోభాకో ప్రాప్త హోతా హై ..౩..
అబ, ఉస ఏకత్వకీ అసులభతా బతాతే హైం : —