(ఉపజాతి) ఆత్మస్వభావం పరభావభిన్న- మాపూర్ణమాద్యన్తవిముక్తమేకమ్ . విలీనసంక ల్పవిక ల్పజాలం ప్రకాశయన్ శుద్ధనయోభ్యుదేతి ..౧౦.. హమ నహీం జానతే . [కిమ్ అపరమ్ అభిదధ్మః ] ఇససే అధిక క్యా కహేం ? [ద్వైతమ్ ఏవ న భాతి ] ద్వైత హీ ప్రతిభాసిత నహీం హోతా .
భావార్థ : — భేదకో అత్యన్త గౌణ కరకే కహా హై కి — ప్రమాణ, నయాది భేదకీ తో బాత హీ క్యా ? శుద్ధ అనుభవకే హోనేపర ద్వైత హీ భాసిత నహీం హోతా, ఏకాకార చిన్మాత్ర హీ దిఖాఈ దేతా హై .
యహాఁ విజ్ఞానాద్వైతవాదీ తథా వేదాన్తీ కహతే హైం కి — అన్తమేం పరమార్థరూప తో అద్వైతకా హీ అనుభవ హుఆ . యహీ హమారా మత హై; ఇసమేం ఆపనే విశేష క్యా కహా ? ఇసకా ఉత్తర : — తుమ్హారే మతమేం సర్వథా అద్వైత మానా జాతా హై . యది సర్వథా అద్వైత మానా జాయే తో బాహ్య వస్తుకా అభావ హీ హో జాయే, ఔర ఐసా అభావ తో ప్రత్యక్ష విరుద్ధ హై . హమారే మతమేం నయవివక్షా హై జో కి బాహ్య వస్తుకా లోప నహీం కరతీ . జబ శుద్ధ అనుభవసే విక ల్ప మిట జాతా హై తబ ఆత్మా పరమానన్దకో ప్రాప్త హోతా హై, ఇసలియే అనుభవ కరానేకే లిఏ యహ కహా హై కి ‘‘శుద్ధ అనుభవమేం ద్వైత భాసిత నహీం హోతా’’ . యది బాహ్య వస్తుకా లోప కియా జాయే తో ఆత్మాకా భీ లోప హో జాయేగా ఔర శూన్యవాదకా ప్రసఙ్గ ఆయేగా . ఇసలిఏ జైసా తుమ కహతే హో ఉసప్రకారసే వస్తుస్వరూపకీ సిద్ధి నహీం హో సకతీ, ఔర వస్తుస్వరూపకీ యథార్థ శ్రద్ధాకే బినా జో శుద్ధ అనుభవ కియా జాతా హై వహ భీ మిథ్యారూప హై; శూన్యకా ప్రసఙ్గ హోనేసే తుమ్హారా అనుభవ భీ ఆకాశ-కుసుమకే అనుభవకే సమాన హై .౯.
ఆగే శుద్ధనయకా ఉదయ హోతా హై ఉసకీ సూచనారూప శ్లోక కహతే హైం : —
శ్లోకార్థ : — [శుద్ధనయః ఆత్మస్వభావం ప్రకాశయన్ అభ్యుదేతి ] శుద్ధనయ ఆత్మస్వభావకో ప్రగట కరతా హుఆ ఉదయరూప హోతా హై . వహ ఆత్మస్వభావకో [పరభావభిన్నమ్ ] పరద్రవ్య, పరద్రవ్యకే భావ తథా పరద్రవ్యకే నిమిత్తసే హోనేవాలే అపనే విభావ — ఐసే పరభావోంసే భిన్న ప్రగట కరతా హై . ఔర వహ, [ఆపూర్ణమ్ ] ఆత్మస్వభావ సమ్పూర్ణరూపసే పూర్ణ హై — సమస్త లోకాలోకకా జ్ఞాతా హై — ఐసా ప్రగట కరతా హై; (క్యోంకి జ్ఞానమేం భేద కర్మసంయోగసే హైం, శుద్ధనయమేం కర్మ గౌణ హైం ) . ఔర వహ, [ఆది- అన్త-విముక్త మ్ ] ఆత్మస్వభావకో ఆది-అన్తసే రహిత ప్రగట కరతా హై (అర్థాత్ కిసీ ఆదిసే లేకర జో కిసీసే ఉత్పన్న నహీం కియా గయా, ఔర కభీ భీ కిసీసే జిసకా వినాశ నహీ హోతా, ఐసే
౩౬