నను జ్ఞానతాదాత్మ్యాదాత్మా జ్ఞానం నిత్యముపాస్త ఏవ, కుతస్తదుపాస్యత్వేనానుశాస్యత ఇతి చేత్, తన్న, యతో న ఖల్వాత్మా జ్ఞానతాదాత్మ్యేపి క్షణమపి జ్ఞానముపాస్తే, స్వయమ్బుద్ధబోధితబుద్ధత్వకారణ- పూర్వకత్వేన జ్ఞానస్యోత్పత్తేః . తర్హి తత్కారణాత్పూర్వమజ్ఞాన ఏవాత్మా నిత్యమేవాప్రతిబుద్ధత్వాత్ ? ఏవమేతత్ .
కమ్మే ణోకమ్మమ్హి య అహమిది అహకం చ కమ్మ ణోకమ్మం .
జా ఏసా ఖలు బుద్ధీ అప్పడిబుద్ధో హవది తావ ..౧౯.. కియా హై తథాపి జో ఏకత్వసే చ్యుత నహీం హుఈ ఔర [అచ్ఛమ్ ఉద్గచ్ఛత్ ] జో నిర్మలతాసే ఉదయకో ప్రాప్త హో రహీ హై .
భావార్థ : — ఆచార్య కహతే హైం కి జిసే కిసీ ప్రకార పర్యాయదృష్టిసే త్రిత్వ ప్రాప్త హై తథాపి శుద్ధద్రవ్యదృష్టిసే జో ఏకత్వసే రహిత నహీం హుఈ తథా జో అనన్త చైతన్యస్వరూప నిర్మల ఉదయకో ప్రాప్త హో రహీ హై ఐసీ ఆత్మజ్యోతికా హమ నిరన్తర అనుభవ కరతే హైం . యహ కహనేకా ఆశయ యహ భీ జాననా చాహిఏ కి జో సమ్యగ్దృష్టి పురుష హైం వే, జైసా హమ అనుభవ కరతే హైం వైసా అనుభవ కరేం .౨౦.
టీకా : — అబ, కోఈ తర్క కరే కి ఆత్మా తో జ్ఞానకే సాథ తాదాత్మ్యస్వరూప హై, అలగ నహీం హై, ఇసలియే వహ జ్ఞానకా నిత్య సేవన కరతా హీ హై; తబ ఫి ర ఉసే జ్ఞానకీ ఉపాసనా కరనేకీ శిక్షా క్యోం దీ జాతీ హై ? ఉసకా సమాధాన యహ హై : — ఐసా నహీం హై . యద్యపి ఆత్మా జ్ఞానకే సాథ తాదాత్మ్యస్వరూప హై తథాపి వహ ఏక క్షణమాత్ర భీ జ్ఞానకా సేవన నహీం కరతా; క్యోంకి స్వయంబుద్ధత్వ (స్వయం స్వతః జాననా) అథవా బోధితబుద్ధత్వ (దూసరేకే బతానేసే జాననా) — ఇన కారణపూర్వక జ్ఞానకీ ఉత్పత్తి హోతీ హై . (యా తో కాలలబ్ధి ఆయే తబ స్వయం హీ జాన లే అథవా కోఈ ఉపదేశ దేనేవాలా మిలే తబ జానే — జైసే సోయా హుఆ పురుష యా తో స్వయం హీ జాగ జాయే అథవా కోఈ జగాయే తబ జాగే .) యహాం పునః ప్రశ్న హోతా హై కి యది ఐసా హై తో జాననేకే కారణసే పూర్వ క్యా ఆత్మా అజ్ఞానీ హీ హై, క్యోంకి ఉసే సదైవ అప్రతిబుద్ధత్వ హై ? ఉసకా ఉత్తర : — ఐసా హీ హై, వహ అజ్ఞానీ హీ హై .
అబ యహాం పునః పూఛతే హైం కి — యహ ఆత్మా కితనే సమయ తక (కహాఁ తక) అప్రతిబుద్ధ రహతా హై వహ కహో . ఉసకే ఉత్తరరూప గాథాసూత్ర కహతే హైం : —
౫౨