యుగపదనేకవిధస్య బన్ధనోపాధేః సన్నిధానేన ప్రధావితానామస్వభావభావానాం సంయోగవశాద్విచిత్రో- పాశ్రయోపరక్తః స్ఫ టికోపల ఇవాత్యన్తతిరోహితస్వభావభావతయా అస్తమితసమస్తవివేకజ్యోతిర్మహతా స్వయమజ్ఞానేన విమోహితహృదయో భేదమకృ త్వా తానేవాస్వభావభావాన్ స్వీకుర్వాణః పుద్గలద్రవ్యం మమేదమిత్యనుభవతి కిలాప్రతిబుద్ధో జీవః . అథాయమేవ ప్రతిబోధ్యతే — రే దురాత్మన్, ఆత్మపంసన్, జహీహి జహీహి పరమావివేకఘస్మరసతృణాభ్యవహారిత్వమ్ . దూరనిరస్తసమస్తసన్దేహవిపర్యాసానధ్యవసాయేన [భణతి ] కహతా హై కి [ఇదం ] యహ [బద్ధమ్ తథా చ అబద్ధం ] శరీరాదిక బద్ధ తథా ధనధాన్యాదిక అబద్ధ [పుద్గలం ద్రవ్యమ్ ] పుద్గలద్రడ్డవ్య [మమ ] మేరా హై . ఆచార్య కహతే హైం కి — [సర్వజ్ఞజ్ఞానదృష్ట: ] సర్వజ్ఞకే జ్ఞాన ద్వారా దేఖా గయా జో [నిత్యమ్ ] సదా [ఉపయోగలక్షణ: ] ఉపయోగలక్షణవాలా [జీవః ] జీవ హై [స: ] వహ [పుద్గలద్రవ్యీభూతః ] పుద్గలద్రడ్డవ్యరూప [కథం ] కైసే హో సకతా హై [యత్ ] జిససే కి [భణసి ] తూ కహతా హై కి [ఇదం మమ ] యహ పుద్గలద్రడ్డవ్య మేరా హై ? [యది ] యదిే [స: ] జీవద్రవ్య [పుద్గలద్రవ్యీభూత: ] పుద్గలద్రడ్డవ్యరూప హో జాయ ఔర [ఇతరత్ ] పుద్గలద్రడ్డవ్య [జీవత్వమ్ ] జీవత్వకో [ఆగతమ్ ] ప్రాప్త కరే [తత్ ] తో [వక్తుం శక్త: ] తూ కహ సకతా హై [యత్ ] కి [ఇదం పుద్గలం ద్రవ్యమ్ ] యహ పుద్గలద్రడ్డవ్య [మమ ] మేరా హై . (కిన్తు ఐసా తో నహీం హోతా .)
టీకా : — ఏక హీ సాథ అనేక ప్రకారకీ బన్ధనకీ ఉపాధికీ అతి నికటతాసే వేగపూర్వక బహతే హుయే అస్వభావభావోంకే సంయోగవశ జో (అప్రతిబుద్ధ – అజ్ఞానీ జీవ) అనేక ప్రకారకే వర్ణవాలే స్వభావభావత్వసే జో జిసకీ సమస్త భేదజ్ఞానరూప జ్యోతి అస్త హో గఈ హై ఐసా హై, ఔర మహా అజ్ఞానసే జిసకా హృదయ స్వయం స్వతః హీ విమోహిత హై-ఐసా అప్రతిబుద్ధ (-అజ్ఞానీ) జీవ స్వ-పరకా భేద న కరకే, ఉన అస్వభావభావోంకో హీ (జో అపనే స్వభావ నహీం హైం ఐసే విభావోంకో హీ) అపనా కరతా హుఆ, పుద్గలద్రవ్యకో ‘యహ మేరా హై’ ఇసప్రకార అనుభవ కరతా హై . (జైసే స్ఫ టికపాషాణమేం అనేక ప్రకారకే వర్ణోంకీ నికటతాసే అనేకవర్ణరూపతా దిఖాఈ దేతీ హై, స్ఫ టికకా నిజ శ్వేత-నిర్మలభావ దిఖాఈ నహీం దేతా, ఇసీప్రకార అప్రతిబుద్ధకో కర్మకీ ఉపాధిసే ఆత్మాకా శుద్ధ స్వభావ ఆచ్ఛాదిత హో రహా హై — దిఖాఈ నహీం దేతా, ఇసలిఏ పుద్గలద్రవ్యకో అపనా మానతా హై త్) ఐసే అప్రతిబుద్ధకో అబ సమఝాయా జా రహా హై కి : — రే దురాత్మన్ ! ఆత్మఘాత కరనేవాలే ! జైసే పరమ అవివేకపూర్వక ఖానేవాలే
౧ఆశ్రయకీ నికటతాసే రంగే హుఏ స్ఫ టిక పాషాణ జైసా హై, అత్యన్త తిరోభూత (ఢఁకే హుయే) అపనే
౧ఆశ్రయ = జిసమేం స్ఫ టికమణి రఖా హుఆ హో వహ వస్తు .