kahAnajainashAstramALA ]
कृतविचित्रविकल्पजालम्’’ (पूर्व) samyaktva vinA utpanna thayelAn, (बद्ध) mithyAtva-rAg- dveSharUp pariNAm vaDe bAndhyAn hatAn je (द्रव्यास्रवैः) pudgalapinDarUp mithyAtvakarma tathA chAritramohakarma temanA dvArA (कृत) karyo chhe (विचित्र) nAnA prakAranA (विकल्प) rAg- dveSh-mohapariNAmano (जालम्) samUh jeNe, evo chhe. bhAvArtha Am chhe ke — jeTalo kAL jIv samyaktvanA bhAvarUp pariNamyo hato teTalo kAL chAritramohakarma kIlit ( – mantrathI stambhit thayelA) sApanI mAphak potAnun kArya karavAne samartha na hatun; jyAre te ja jIv samyaktvanA bhAvathI bhraShTa thayo thako mithyAtvabhAvarUp pariNamyo tyAre utkIlit ( – chhUTA thayelA) sApanI mAphak potAnun kArya karavAne samartha thayun. chAritramohakarmanun kArya jIvanA ashuddha pariNamananun nimitta thavun te. bhAvArtha Am chhe ke — jIv mithyAdraShTi thatAn chAritramohano bandh paN thAy chhe. jyAre jIv samyaktva pAme chhe tyAre chAritramohanA udaye bandh thAy chhe, parantu bandh shaktihIn hoy chhe tethI bandh kahevAto nathI. A kAraNathI samyaktva hotAn chAritramohane kIlit sApanA jevo upar kahyo chhe, jyAre samyaktva chhUTI jAy chhe tyAre utkIlit sApanA jevo chAritramohane kahyo; te uparanA bhAvArthano abhiprAy jANavo. 9 – 121.
khanDAnvay sahit artha — ‘‘अत्र इदम् एव तात्पर्यं’’ (अत्र) A samasta adhikAramAn (इदम् एव तात्पर्यं) nishchayathI ATalun ja kArya chhe. te kArya shun? ‘‘शुद्धनयः हेयः न हि’’ (शुद्धनयः) AtmAnA shuddha svarUpano anubhav (हेयः न हि) sUkShmakALamAtra paN visAravAyogya nathI. shA kAraNe? ‘‘हि तत् अत्यागात् बन्धः नास्ति’’ (हि) kAraN ke (तत्) shuddhasvarUpano anubhav tenA (अत्यागात्) nahi chhUTavAthI (बन्धः नास्ति) gnAnAvaraNAdikarmano bandh thato nathI. vaLI shA kAraNe? ‘‘तत् त्यागात् बन्धः एव’’ (तत्) shuddha svarUpano anubhav tenA (त्यागात्) chhUTavAthI (बन्धः एव) gnAnAvaraNAdi karmano bandh chhe. bhAvArtha pragaT chhe. 10 – 122.